Crypto Việt Nam: Khung pháp lý cần linh hoạt

Thị trường tiền điện tử (crypto) đang đứng trước ngã rẽ quan trọng tại Việt Nam, khi các chuyên gia đồng loạt kêu gọi một khung pháp lý riêng biệt, linh hoạt, thay vì áp dụng mô hình quản lý chứng khoán truyền thống. Với bản chất phi tập trung, hoạt động liên tục 24/7 và mang tính cộng đồng cao, crypto không thể bị “gò ép” vào khuôn khổ của cổ phiếu – vốn đại diện cho các doanh nghiệp cụ thể.

Vì sao crypto cần khung pháp lý riêng?

Theo các chuyên gia, việc quản lý crypto theo mô hình chứng khoán không chỉ thiếu phù hợp mà còn kìm hãm tiềm năng phát triển của công nghệ blockchain. Crypto không bị giới hạn bởi biên giới, biến động mạnh và không phụ thuộc vào các tổ chức tập trung. Việc bắt buộc chuyển tài sản số về các sàn giao dịch trong nước có thể làm giảm tính linh hoạt, khiến Việt Nam mất sức cạnh tranh so với những “thiên đường crypto” như Singapore, Dubai hay Hong Kong – nơi đã xây dựng hành lang pháp lý cởi mở, minh bạch.

TS. Phan Phương Nam (Đại học Luật TP.HCM) nhấn mạnh: “Thay vì chỉ tập trung vào chế tài xử phạt, Việt Nam cần thiết lập cơ chế thử nghiệm giao dịch crypto, tạo không gian để các bên thích nghi và hoàn thiện.”

Đồng quan điểm, chuyên gia Krist Phạm cho rằng crypto là một loại tài sản mới, đòi hỏi một bộ luật riêng, linh hoạt, vừa theo kịp tốc độ phát triển công nghệ, vừa bảo vệ quyền lợi người dùng.

Dự thảo mới: Phản ứng trái chiều từ cộng đồng

Dự thảo của Bộ Tài chính đề xuất mức phạt nặng, lên đến 2 tỷ đồng cho hành vi thao túng giá hoặc sử dụng thông tin nội bộ để giao dịch crypto. Ngoài ra, việc không chuyển tài sản số về các tổ chức trong nước có thể bị phạt từ 100 đến 200 triệu đồng. Tuy nhiên, giới đầu tư cho rằng các mức phạt này thiếu tính khả thi khi khung pháp lý vẫn còn mập mờ, chưa xác định rõ crypto là loại tài sản gì.

Nhiều nhà đầu tư bày tỏ lo ngại về yêu cầu chuyển tài sản số về các tổ chức tập trung, trong khi chưa có cam kết cụ thể về bảo mật, giải quyết tranh chấp hay bảo hiểm rủi ro.

“Crypto không giống tài khoản ngân hàng. Nó có thể được lưu trữ trên ví nóng, ví lạnh và thuộc quyền sở hữu cá nhân. Ép buộc tập trung hóa là đi ngược bản chất của blockchain,” một nhà đầu tư chia sẻ.

Hơn nữa, các quy định nghiêm ngặt có nguy cơ đẩy dòng vốn crypto ra khỏi Việt Nam, chảy về những thị trường thân thiện hơn như Hong Kong hay UAE. Điều này không chỉ làm suy giảm sức hút đầu tư mà còn khiến Việt Nam bỏ lỡ cơ hội trong cuộc đua công nghệ tài chính toàn cầu.

Đọc thêm:

21 triệu nhà đầu tư crypto tại Việt Nam chưa có khung pháp lý rõ ràng

Techcombank mong muốn phát triển blockchain tại Việt Nam

Tầm nhìn dài hạn: Khuyến khích thay vì cưỡng chế

Dù còn nhiều tranh cãi, các chuyên gia đồng thuận rằng quản lý thị trường crypto là cần thiết để ngăn chặn rửa tiền, bảo vệ nhà đầu tư và đảm bảo nghĩa vụ thuế. Tuy nhiên, ông Đặng Trần Phục (AzFin Việt Nam) nhấn mạnh rằng quá trình này cần một lộ trình rõ ràng, thay vì áp đặt ngay khi khung pháp lý còn trong giai đoạn thử nghiệm.

“Nếu các sàn trong nước chứng minh được sự minh bạch, tiện lợi và an toàn, nhà đầu tư tự khắc sẽ quay về. Điều quan trọng là tạo môi trường pháp lý hấp dẫn, chứ không phải bảo hộ cứng nhắc,” ông nói.

Đại diện một sàn giao dịch cũng cho rằng, thay vì siết chặt quản lý khi công cụ giám sát còn hạn chế, cơ quan chức năng nên để thị trường tự chứng minh hiệu quả. Crypto là lĩnh vực tiên phong, khó kiểm soát bằng các phương thức truyền thống. Nếu không khéo léo, Việt Nam có thể tụt hậu trong cuộc cách mạng tài chính số.

Theo dõi ngay Tiền Điện Tử để cập nhật các thông tin mới nhất về thị trường Bitcoin cùng các chương trình Airdrops tiềm năng mỗi ngày.