Blockchain là gì?

Kể từ khi được phát minh, công nghệ blockchain đã trở thành trung tâm của sự chú ý trong thế giới đổi mới. Nhiều nhà đầu tư và các nhà phát triển blockchain khác hiện đang quan tâm đến việc tìm hiểu công nghệ blockchain này là gì. Đối với những người trong lĩnh vực tài chính, họ muốn biết làm thế nào nó có thể được sử dụng trong các trường hợp khác nhau. Bài viết này, tiendientu.com sẽ cung cấp cho bạn sự hiểu biết tốt hơn về blockchain là gì và làm thế nào chúng được áp dụng cho nhiều ngành công nghiệp hiện nay.

Nói một cách đơn giản, blockchain là một cơ sở dữ liệu lưu trữ hồ sơ một cách công khai và phi tập trung, được sử dụng cho tất cả các giao dịch tiền điện tử. Mỗi khi bạn mua vật phẩm gì đó bằng tiền điện tử, giao dịch sẽ được ghi lại và được công bố rộng rãi. Thông tin về giao dịch được lưu trữ thành một “khối” và được thêm vào mạng lưới toàn cầu của các khối, gọi là “blockchain”.

Hầu hết các loại tiền điện tử đều có blockchain riêng. Tuy nhiên vẫn có một số loại tiền điện tử không dựa trên nền tảng blockchain, chẳng hạn như Tangle của IOTA, nhưng điều này có vẻ rất hiếm thấy.

Định nghĩa Blockchain

Blockchain được tạo thành từ một loạt các khối riêng lẻ. Mỗi khối chứa thông tin về các giao dịch được thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định. Chúng cũng chứa một mật mã duy nhất để phân biệt chúng và khối khác trong chuỗi.

Giải thích về Blockchain

Công nghệ Blockchain là phần mềm sáng tạo được sử dụng đằng sau tiền điện tử, bao gồm cả Bitcoin. Đây là một sổ cái kỹ thuật số của các giao dịch sử dụng máy tính để xác minh và bảo mật các giao dịch. Công nghệ Blockchain đã được công nhận là một trong những công nghệ đột phá nhất kể từ khi có internet.

Blockchain là một công nghệ đang phát triển nhanh chóng nhằm xử lý các giao dịch kỹ thuật số, chuyển khoản trực tuyến hoặc thanh toán hoá đơn, dịch vụ. Được hình thành như một sổ cái phi tập trung cho đồng tiền kỹ thuật số Bitcoin, công nghệ blockchain hiện được sử dụng để ghi lại và xác minh tất cả các cách giao dịch trên mọi châu lục, bao gồm cả việc chuyển giao tài sản như bất động sản hoặc chứng khoán, cũng như phiếu bầu trong cuộc bầu cử các giải đấu bóng đá đến các cuộc họp cổ đông của công ty. Nếu bạn đã từng sử dụng một ứng dụng trên điện thoại của mình để giao dịch Bitcoin hoặc một loại tiền điện tử khác thì bạn cũng đã trải nghiệm một ứng dụng thực tế của nó rồi đấy!.

Blockchain đang là một cuộc cách mạng trong ngành dịch vụ tài chính. Ngày càng có nhiều ngân hàng, nhà cung cấp dịch vụ thanh toán và các công ty dịch vụ tài chính khác sử dụng công nghệ blockchain vì nó làm giảm chi phí và bảo mật rất tốt.

Blockchain được mô tả là mạng internet mới, một nền tảng công nghệ đầy tiềm năng cho doanh nghiệp và tổ chức con người. Mặc dù có rất nhiều cuộc thảo luận phức tạp về những gì blockchain có thể và không thể làm được, cách tốt nhất để hiểu nó là bắt đầu sử dụng nó.

Thông tin được lưu trữ trong blockchain như thế nào?

Mỗi khối là một hồ sơ kỹ thuật số có chứa thời gian mua, số tiền mua và thông tin hai bên tham gia giao dịch. Giao dịch có thể được truy tìm bởi một “băm” (hash), là một mã duy nhất được làm bằng số và chữ cái được tạo ra mỗi khi giao dịch mua hàng được thực hiện bằng tiền điện tử. Hash có thể được coi là “chuỗi DNA” của giao dịch (nghĩa là nó độc nhất) và không thể thay đổi khi giao dịch đã hoàn thành và gửi đến blockchain. Mỗi giao dịch mới được thêm vào cuối blockchain. Khi ngày càng có nhiều người thực hiện các giao dịch tiền điện tử, “chiều dài” của blockchain sẽ ngày càng tăng lên.

Mọi giao dịch phải được xác minh trước khi nó được thêm vào sổ cái. Khi một giao dịch được thực hiện, các cơ chế đồng thuận (“proof of work” or “proof of stake”) được kích hoạt để xác nhận xem giao dịch hợp pháp hay không và có tồn tại trong hệ thống chưa. Các cơ chế đồng thuận này tạo sự tin tưởng của xã hội và giúp đảm bảo rằng không có khoản thanh toán nào bị tính phí nhiều hơn một lần. Tuy nhiên, các giao thức đồng thuận như vậy có thể trì hoãn thời gian giao dịch vì chúng đòi hỏi sự tính toán tinh vi để đạt được sự đồng thuận của cơ chế này.

Các giao dịch blockchain rất nhanh; tốc độ giao dịch phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm cả loại tiền điện tử được sử dụng. Ví dụ, một số loại tiền điện tử có tỷ lệ giao dịch (TPS) nhanh hơn những loại khác.

Ví dụ: hầu hết các giao dịch Bitcoin có thể được hoàn thành trong 10 phút hoặc ít hơn, một số giao dịch Bitcoin có thể mất vài ngày để xác nhận. Sự chậm trễ có thể xảy ra khi có khối lượng giao dịch và giảm tỷ lệ băm cao. Khi một giao dịch được thực hiện trên blockchain, các thợ đào làm việc để xử lý hash và xác nhận giao dịch thành một “khối” tương ứng. Mỗi “khối” Bitcoin được giới hạn ở mức 1MB, nghĩa là có thể cạnh tranh để giao dịch của bạn được thêm vào một “khối” hiện tại.

Điều gì tạo nên cuộc cách mạng công nghệ blockchain?

Công nghệ Blockchain loại bỏ những đơn vị trung gian trong bất kỳ giao dịch nào, tạo ra một hồ sơ bất biến (không thay đổi) trên sổ cái của nó. Bạn đã bao giờ mua một cái gì đó bằng thẻ ghi nợ (debit card) của mình, sau đó phát hiện ra rằng giấy ghi nợ tuần trước vẫn chưa được chuyển vào tài khoản của bạn? Với blockchain, không có người trung gian (như ngân hàng) có quyền kiểm soát các giao dịch của bạn – các giao dịch blockchain là hoàn toàn do hai bên thực hiện, ngang hàng với nhau.

Các giao dịch được thực hiện trên blockchain đều diễn ra mà không cần có sự chấp thuận của các tổ chức tài chính truyền thống nào. Không giống như các tài liệu tiêu chuẩn theo truyền thống trước đây mà các ngân hàng có thể yêu cầu từ khách hàng của mình. Giờ đây, bất kỳ ai kết nối vào internet đều có thể truy cập vào blockchain và thấy được các giao dịch, làm cho blockchain trở thành một phong trào mang tính cách mạng và đột phá.

Blockchain được sử dụng để lưu trữ thông tin thường bị kiểm duyệt bởi các chính phủ. Blockchain được thiết kế với một tầm nhìn “chống kiểm duyệt“, có nghĩa là các nhóm chính trị gia ở các nước như Belarus có thể sử dụng công nghệ blockchain để đảm bảo rằng tiền của họ có thể tự do trao đổi qua lại. Cũng có những trường hợp ở Trung Quốc, mọi người đã đăng các tài liệu nhạy cảm trên blockchain để duy trì hồ sơ vĩnh viễn về các sự kiện mà các phương tiện truyền thông không được phép đưa tin.

Blockchain có an toàn không?

Sự an toàn của blockchain chủ yếu dựa trên khái niệm đằng sau công nghệ sổ cái phân tán của nó (distributed ledger technology). Một blockchain không được lưu trữ ở một nơi duy nhất; thay vào đó, dữ liệu của nó được lưu trữ trong các nút (nodes), máy tính và máy chủ trên khắp thế giới. Do tính chất ngang hàng (peer-to-peer) của blockchain, không có cơ quan tập trung nào có thể sở hữu hoặc chỉnh sửa thông tin này, do đó nó cung cấp tính bảo mật, sự hợp tác và tin tưởng cao hơn. Đặc biệt, để hack toàn bộ mạng blockchain sẽ gần như không thể. Mặc dù một hacker có khả năng thay đổi một số khía cạnh của dữ liệu, nhưng không có hệ thống tập trung nào để họ có thể tấn công một cách trọn vẹn.

Ngoài ra, vì blockchain được tổ chức theo thứ tự thời gian và mỗi hash chứa thông tin về hash trước nó, dữ liệu được lưu trữ trong mỗi blockkhông dễ dàng sửa đổi bởi hacker hoặc các đối tượng bên ngoài vì nó sẽ nhanh chóng bị “cô lập” và bị xem như một khối lừa đảo. Tuy nhiên, các mối đe dọa bảo mật tiềm ẩn có thể phát sinh nếu các thợ đào chiếm độc quyền thành công blockchain. Trong trường hợp các thợ đào giành được đa số và khẳng định quyền kiểm soát “tỷ lệ băm” (hash rate), họ có thể tiến hành cuộc “tấn công 51%” để phá huỷ và đảo ngược giao dịch.

Vai trò của các nút trong blockchain là gì?

Các nút (nodes) được cho là người giữ an toàn của bất kỳ một blockchain nào và có trách nhiệm rất lớn. Mỗi nút lưu trữ một bản sao hoàn chỉnh của blockchain, cung cấp một mạng lưới các máy tính được kết nối với nhau. Bản thân các nút là máy tính, máy tính xách tay và máy chủ – chúng hoạt động để tạo sự đồng thuận (consensus) cho sổ cái phi tập trung. Chúng chịu trách nhiệm về cơ sở hạ tầng cho hệ thống blockchain và liên tục trao đổi và liên lạc để xây dựng sổ cái với các thông tin hoàn toàn chính xác và được thống nhất.

Các nút là nền tảng cho blockchain vì chúng cung cấp sổ cái phi tập trung giúp cả mọi người có thể đi vòng quanh các cấu trúc trung tâm của blockchain. Ngoài ra, chúng chịu trách nhiệm cung cấp một điểm truy cập cho mọi người dùng để họ xem dữ liệu bên trong, tạo ra một hệ thống giao dịch tin cậy, có thể kiểm chứng và chống giả mạo cho tất cả mọi người.

Vì các nút rất khó để thiết lập và duy trì, các thợ đào và chủ sở hữu nút được thưởng bằng tiền điện tử cho phần họ chơi. Khi nút của họ được sử dụng để xác thực và xác minh các giao dịch. Họ sẽ được thưởng một phần nhỏ phí mạng.

Vai trò của người khai thác trong blockchain là gì?

Các thợ đào có vai trò khác biệt so với các nút (nodes) trong blockchain. Các nút được dùng để lưu trữ các bản sao hoàn chỉnh của blockchain, trong khi đó các thợ đào chịu trách nhiệm xác thực các khối, trong đó bao gồm một số giao dịch. Các thợ đào sẽ nhận các khối từ các nút để xác minh và bắt đầu sử dụng sức mạnh xử lý của họ để giải quyết các hash mật mã. Đây là những vấn đề được tạo ngẫu nhiên đòi hỏi các giải pháp để bảo mật mạng và ngăn chặn những thứ như chi tiêu gấp đôi (ví dụ: chỉ có một bitcoin nhưng được thanh toán hai lần trên một bitcoin đó).

Bitcoin và các thợ đào tiền điện tử khác thường sẽ cần một lượng lớn sức mạnh xử lý để xác minh các khối và họ sẽ cần đến phần cứng chuyên dụng như ASIC (mạch tích hợp dành riêng cho ứng dụng). Đổi lại cho khoản đầu tư của họ vào các thiết bị khai thác, những người khai thác blockchain được thưởng bằng tiền điện tử đến từ phí giao dịch được tích hợp trên mạng blockchain cũng như các token mới được tạo.

Khi các thợ đào đã xác minh thành công một khối, nó sẽ được gửi trở lại các nút dưới dạng một khối mới để được xác nhận và thêm chính thức vào sổ cái phân tán – chính là blockchain.

Có bao nhiêu giao dịch có thể được lưu trữ trong mỗi block?

Số lượng giao dịch trên mỗi khối sẽ khác nhau rất nhiều, nhưng khối Bitcoin trung bình bao gồm khoảng 2.800 giao dịch. Mất khoảng 10 phút để một khối được khai thác và xác minh trên chuỗi chính Bitcoin. Có thể có ít hoặc nhiều giao dịch hơn được chứa trong mỗi khối trên các hệ thống blockchain khác và các mạng như mạng Litecoin thường nhanh trong việc tạo ra các khối mới – Mỗi khối mới của Litecoin trung bình sẽ tạo ra trong 2,5 phút so với 10 phút của Bitcoin.

Các blockchain liên tục phát triển về kích thước lưu trữ tổng thể, và họ đang tìm cách cải thiện tốc độ và thời gian giao dịch trên các mạng này. Các mạng như Ethereum đang tìm kiếm các thuật toán đồng thuận khác nhau như proof-of-stake để tiết kiệm thời gian giao dịch.

NFT được lưu trữ trên Blockchain như thế nào?

Non-fungible tokens (NFT) được lưu trữ trên blockchain dưới dạng tài sản kỹ thuật số duy nhất (chủ yếu là chuỗi Ethereum). Các nghệ sĩ thường sẽ trả tiền cho bên thứ ba, chẳng hạn như OpenSea để gửi tác phẩm của họ để mã hóa trên blockchain của Ethereum. Nghệ sĩ sẽ trả Ethereum cho những người khai thác sẽ thực hiện việc xác minh và mã hóa các NFT mới. Việc NFT được lưu trữ trên blockchain có nghĩa là bất kỳ ai cũng có thể thấy rằng chủ sở hữu là người duy nhất có được tác phẩm nghệ thuật gốc. Không giống với các token có thể thay thế được (fungible tokens), chẳng hạn như ETH – chúng có thể hoán đổi cho nhau, thì NFT lại được lưu trữ dưới dạng tài sản duy nhất trên blockchain.

Người mua NFT có thể mang tài sản của họ đi bất kỳ đâu như tiền điện tử và lưu trữ chúng trong ví phần cứng như Trezor hoặc Ledger. Bên cạnh đó, chúng cũng có thể được lưu trữ trong ví trực tuyến như MetaMask.

Blockchains lớn nhất và có giá trị nhất là gì?

Các blockchain lớn nhất và có giá trị nhất thuộc về các loại tiền điện tử có giá trị nhất như Bitcoin và Ethereum. Có gần 688.000 khối hiện đang được khai thác trên blockchain của Bitcoin và khoảng 10 triệu khối trên blockchain của Ethereum (tính đến tháng 6 năm 2021). Kích thước của blockchain Bitcoin hiện là 350GB và Ethereum có kích thước dữ liệu đồng bộ gần 830GB.

Theo như đánh giá thứ hạng theo vốn hoá thị trường của coinmarket.com thì Bitcoin vẫn đứng đầu với vốn hóa thị trường coin hiện tại là 728.214.030.841 USD và Ethereum là đồng tiền điện tử và mạng lưới có giá trị thứ hai với 282.336.525.836 USD.

Làm thế nào để các Blockchain có thể nói chuyện với nhau?

Hiện nay có rất nhiều hoạt động tăng khả năng tương tác giữa các blockchain tạo thuận lợi cho một luồng thông tin tự do và dễ dàng. Việc giao tiếp đã được mã hoá từ trước của blockchain đã loại bỏ nhu cầu về một bên trung gian trong việc trao đổi tiền điện tử. Các sàn giao dịch phi tập trung đã xuất hiện với mục đích rõ ràng là cho phép người dùng trao đổi token mà không cần phải thông qua một công ty như Coinbase hoặc Kraken.

Blockchain có thể nói chuyện với nhau bằng cách sử dụng “atomic swap” (được dịch là “hoán đổi nguyên tử”). Với atomic swap, hợp đồng thông minh (smart contract) đã thay thế cho bất kỳ loại hợp đồng nào truyền thống nào giữa hai bên cần có sự tham gia của công ty tập trung. Điều này có nghĩa là các chủ sở hữu tiền điện tử có thể giao dịch ngang hàng với nhau.

Các blockchain khác như Polkadot tạo ra khả năng tương tác tốt hơn trong hệ sinh thái blockchain – chúng cho phép chuyển bất kỳ loại dữ liệu hoặc tài sản nào trên các blockchain.

Tại sao Blockchain thường là mã nguồn mở?

Blockchain thường là mã nguồn mở bởi vì, về bản chất, chúng là một tổ chức hợp tác và phi tập trung. Ví dụ, vì không có công ty trung tâm đằng sau Bitcoin, nó cần các nhà phát triển đóng góp cho mạng trên cơ sở hoàn toàn tình nguyện. Tuy nhiên, các nhà phát triển có thể được khen thưởng vì những nỗ lực của họ bằng các khoản nhà tài trợ từ các tổ chức tiền điện tử.

Bản chất nguồn mở của Blockchain cho phép đổi mới dưới dạng các ứng dụng phi tập trung (DApps). Việc tạo ra các ứng dụng mới cho phép các nhà phát triển nhanh chóng giải quyết các vấn đề trên blockchain liên quan đến sự an toàn, hiệu quả và tốc độ của mạng. 

Bitcoin và blockchain ngày càng trở nên phổ biến vì chúng là các hệ thống tài chính phi tập trung và dân chủ hóa. Chúng lấy việc kinh doanh từ các tổ chức và chính phủ tập trung và chuyển giao lại cho công chúng. Chúng là mã nguồn mở phù hợp với mục đích tổng thể và các giá trị đằng sau blockchain.

Những gì được sử dụng cho blockchain ngoài tiền điện tử?

Khi hầu hết mọi người nghĩ về blockchain, tâm trí của họ sẽ hướng đến tiền điện tử và tài chính phi tập trung (DeFi). Vì blockchain thường yêu cầu sự hỗ trợ phi tập trung của các nút (nodes) và khai thác, họ thưởng cho các thợ đào một token tiền điện tử gốc. Ngoài phần thưởng tiền kỹ thuật số, có những tác động đáng kinh ngạc đằng sau công nghệ mới này có thể tạo ra sự rung chuyển lớn cho các ngành khác.

• Chuỗi cung ứng – Blockchain vô cùng hữu ích trong logistics và chuỗi cung ứng. Nó cung cấp các giải pháp tốt hơn để tạo thêm tính minh bạch, xác thực cho mạng lưới vận chuyển và nhà cung cấp.
• Quyền sở hữu và NFTs – Blockchain cung cấp một cách mới để chuyển quyền sở hữu bằng kỹ thuật số. NFT chính là hàng hóa được mã hóa – có thể là hàng hóa vật lý hoặc kỹ thuật số. NFT đã và đang chuyển đổi ngành công nghiệp âm nhạc, video, thể thao, sưu tầm và truyền thông.
• Chính phủ – Các chính phủ đang khám phá ra những cách mới để sử dụng blockchain cho những thứ như tiền tệ kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (central bank digital currencies) và lưu trữ tài liệu công cộng.
• Truyền thông xã hội – Các dự án như Steem đang tìm cách để trở thành phương tiện giao tiếp mới bằng cách thưởng cho người dùng tiền điện tử vì đã cung cấp nội dung thu hút và hấp dẫn.
• Internet of Things (IoT) – Các blockchain như Helium, Filament và IOTA… đang tận dụng khả năng cung cấp kết nối và bảo mật cho các mặt hàng như các thiết bị thông minh cần dùng Internet.

Đây hoàn toàn không phải là một danh sách bao gồm tất cả các ứng dụng mà blockchain có thể được áp dụng. Sẽ có nhiều những ứng dụng khác nữa, khi mà công nghệ blockchain được mở rộng và phát triển thêm. Và nhiều người mong đợi rằng blockchain sẽ sớm trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của họ. Vẫn chưa biết loại tiền kỹ thuật số nào sẽ nổi bật nhất trong 10 năm tới. Nhưng chúng tôi biết rằng công nghệ blockchain đã thực sự tồn tại ở đây. 

Kết luận

Qua bài viết trên, mọi người đã hiểu được blockchain là gì và cách thức hoạt động của nó ra sao, tính bảo mật của blockchain tới đâu. Bên cạnh đó, bạn cũng có được cái nhìn sâu sắc hơn về các ứng dụng khác của blockchain ngoài tiền điện tử.

Nội dung được dịch và biên tập lại từ CoinMarketCap. Trong quá trình dịch không tránh được các sai sót khi biên dịch các thuật ngữ chuyên môn. Bạn có thể đọc bài viết gốc tại đây. Cảm ơn các bạn đã ủng hộ tiendientu.com.

Nếu có bất kỳ câu hỏi và chia sẻ, hãy để lại bình luận bên dưới và đừng ngại tham gia X100 Coin Group để được thảo luận, trao đổi cùng các admin và nhiều member khác nhé!

Đừng quên theo dõi thường xuyên trang tiendientu.com – Nơi cung cấp và cập nhật các thông tin chi tiết liên quan về tiền điện tử nhanh nhất.

Nguồn: CoinMarketCap