Trong thế giới crypto, những câu chuyện về token “sụp đổ” chỉ sau vài giờ không phải hiếm. Nhưng vụ sụp đổ của ZKJ lại đặc biệt, mang dáng dấp một “vở kịch stablecoin giả mạo” được dàn dựng tinh vi với đầy đủ yếu tố: thanh khoản dồi dào, sự cuồng nhiệt của cộng đồng, phần thưởng hấp dẫn… để rồi kết thúc bằng một cú lao dốc thảm khốc. Chỉ trong chưa đầy một giờ, giá ZKJ từ 2 USD tụt xuống còn 0,30 USD, thổi bay hơn 83% giá trị thị trường. Điều đáng chú ý không chỉ là tốc độ sụp đổ, mà còn là cách nó được dựng lên và bị phá tan.
Dữ liệu và diễn biến
Theo Binance Alpha, cả ZKJ và KOGE đều lao dốc hơn 60% chỉ trong một giờ. Tính đến thời điểm mới nhất, ZKJ giao dịch ở mức 0,31 USD (giảm 84% trong 24 giờ), còn KOGE chạm mức 27 USD (giảm 60%). Binance xác nhận phát hiện biến động giá nghiêm trọng và cho biết nguyên nhân xuất phát từ việc các “cá voi” đồng loạt rút thanh khoản trên nhiều sàn và chuỗi, kết hợp với loạt lệnh thanh lý liên tiếp.

Đội ngũ phát triển KOGE – 48 Club – cũng lên tiếng, khẳng định token này không có cơ chế khóa (lockup) từ đầu và họ chưa từng cam kết giữ lại số token trong kho dự trữ (treasury).

Giai đoạn 1: ZKJ – “Stablecoin” trá hình
Trong suốt một tháng, ZKJ trở thành hiện tượng kỳ lạ: giao dịch như một stablecoin dù không phải là stablecoin. Với thanh khoản lên tới 2 tỷ USD – con số hiếm có đối với dự án mới – ZKJ gần như không có trượt giá, giao dịch mượt mà tương tự USDC.
Hơn nữa, ZKJ được tận dụng để “cày point” trên Binance Alpha, một trong những xu hướng nóng nhất thị trường. Có thời điểm, vốn hóa của ZKJ vượt gấp ba lần zkSync, một Layer 2 hoạt động thực thụ. Trên bề mặt, ZKJ trông như một tài sản an toàn, được cộng đồng gọi vui là “stablecoin hoàn hảo”.
Nhưng sự ổn định đó không bắt nguồn từ niềm tin hay mô hình tài chính bền vững. Nó được nuôi dưỡng bởi dòng tiền đầu cơ và các phần thưởng ngắn hạn – một nền tảng mong manh dễ vỡ.
Giai đoạn 2: Bong bóng và kẽ hở
ZKJ được thiết kế để trông ổn định: thanh khoản tập trung, cung cấp thanh khoản (LP) theo biên độ hẹp, phần thưởng ngắn hạn hấp dẫn và một cộng đồng đầu cơ sẵn sàng tham gia. Nhưng đằng sau đó là gì?
- Không có mô hình kinh doanh rõ ràng, không tạo ra dòng tiền thực.
- Không có cộng đồng gắn kết, chỉ là nhóm người săn điểm thưởng.
Sự “ổn định” của ZKJ thực chất là một quả bong bóng dễ vỡ. Chỉ cần một cú rút vốn lớn, mọi thứ có thể sụp đổ – và kịch bản ấy đã xảy ra, lặp lại những gì thị trường crypto từng chứng kiến vô số lần.
Giai đoạn 3: Không chỉ sập giá, mà là tháo chạy thanh khoản
Vào tối 13/6, một ví lớn (0x364…f18e9) rút thanh khoản cặp ZKJ-KOGE trị giá hơn 3,5 triệu USD, rồi bắt đầu xả mạnh. Động thái này không chỉ làm giá giảm mà còn phá nát cấu trúc thanh khoản vốn phụ thuộc vào LP với biên độ cực hẹp.
Khối lượng giao dịch ZKJ vọt lên hơn 12 triệu USD trong vài phút, rồi lao dốc ngay lập tức. Các nhà cung cấp thanh khoản hoảng loạn rút vốn, giao dịch trượt giá nghiêm trọng và các bot MEV nhanh chóng nhập cuộc. KOGE, với thanh khoản gắn chặt ZKJ, cũng bị kéo theo lằn ranh sụp đổ.
Chưa dừng lại, trong vòng chưa đầy một giờ:
- Nhiều ví lớn khác (0x1A29…, 0x0781…) tiếp tục rút và xả hàng triệu ZKJ theo kiểu “đánh tiếp sức”, đè giá không khoan nhượng.
- Hệ thống bất ngờ unlock thêm 15,5 triệu token ZKJ giữa lằn ranh khủng hoảng, đẩy nguồn cung tăng vọt như đổ dầu vào lửa.
Kịch bản thoát hàng bài bản
Đây không phải là một cú điều chỉnh tự nhiên, mà là một kế hoạch được dàn dựng kỹ lưỡng:
- Một ví lớn rút thanh khoản ZKJ-KOGE trị giá hàng triệu USD, tạo khối lượng giao dịch giả bằng cách swap ngược.
- Tiếp đó, xả hơn 1,5 triệu ZKJ để tạo lực bán ban đầu.
- Các ví khác tham gia, lặp lại chuỗi rút thanh khoản – xả token liên hoàn.
- Đúng lúc thị trường hoảng loạn nhất, 15 triệu ZKJ được unlock và xả tiếp, đẩy giá vào vực thẳm.
Đáng chú ý, team KOGE (48 Club) dường như không phải là bên khởi xướng, mà chỉ “vạ lây” do thanh khoản gắn bó chặt với cặp ZKJ/KOGE – vốn đang được tận dụng để farm điểm Alpha. Trước đó, 48 Club đã cảnh báo rủi ro, như thể họ đã nhận thấy dấu hiệu bất ổn.
Đọc thêm:
Bài học để lại
ZKJ không phải là token đầu tiên, và chắc chắn không phải cuối cùng, sụp đổ vì cơn sốt ảo, thanh khoản giả tạo và mô hình thiếu nền tảng. Trong crypto, thứ trông giống stablecoin chưa chắc đã ổn định. Khi thanh khoản bị thao túng bởi một nhóm nhỏ, “giá trị” chỉ là ảo ảnh tạm thời.
Khi nhạc dừng, chỉ những ai hiểu rõ bản chất mới kịp rút chân. Bài học rút ra: phần thưởng ngắn hạn từ “farm” không thể thay thế cho nghiên cứu dài hạn, và “thanh khoản cao” không đồng nghĩa với “an toàn”. Trong thế giới crypto, sự tỉnh táo luôn là chìa khóa để tồn tại.
Theo dõi ngay Tiền Điện Tử để cập nhật các thông tin mới nhất về thị trường crypto cùng các chương trình Airdrops tiềm năng mỗi ngày.