Plasma (XPL) là gì? Tìm hiểu layer-1 dành cho stablecoin

Plasma (XPL) là gì?

Plasma (XPL) là một blockchain Layer 1 được thiết kế chuyên biệt cho các giao dịch stablecoin, tập trung vào việc xây dựng hạ tầng thanh toán toàn cầu với tốc độ cao, chi phí thấp và tính tương thích đầy đủ với Ethereum Virtual Machine (EVM). 

Ra mắt mainnet beta vào ngày 25 tháng 9 năm 2025, Plasma nhằm giải quyết các vấn đề của các mạng lưới hiện tại như phí gas cao, độ trễ lớn và trải nghiệm người dùng kém trong việc chuyển stablecoin như USDT.

Mục tiêu của Plasma là biến stablecoin thành “đường cao tốc” cho tiền kỹ thuật số, hỗ trợ chuyển USDT không phí và tích hợp Bitcoin để tăng cường bảo mật.  

Hiện tại Plasma đã đi vào hoạt động ổn định và token XPL cũng đã được niêm yết trên các sàn giao dịch. 

Sản phẩm chính của Plasma

Plasma được xây dựng xung quanh ba thành phần kiến trúc cốt lõi, tập trung vào hiệu suất cao cho stablecoin và tính tương thích với hệ sinh thái Ethereum:

Lớp đồng thuận PlasmaBFT

PlasmaBFT là phiên bản cải tiến của thuật toán đồng thuận, cho phép các bước đề xuất – bỏ phiếu – xác nhận diễn ra song song thay vì tuần tự. Nhờ đó, hệ thống xử lý nhanh hơn và đạt finality chỉ trong vài giây.

Giao thức vẫn an toàn, duy trì hoạt động ổn định ngay cả khi mạng không đồng bộ hoàn toàn và chịu được lỗi Byzantine.

Thiết kế này được tối ưu cho nhu cầu stablecoin: giao dịch lớn, tốc độ thấp và hiệu năng ổn định trên quy mô toàn cầu.

Lớp thực thi tương thích EVM

Plasma hỗ trợ đầy đủ môi trường máy ảo Ethereum, vận hành trên nền tảng Reth viết bằng Rust. Nhà phát triển có thể triển khai hợp đồng thông minh như trên mạng chính Ethereum mà không cần chỉnh sửa.

Các công cụ quen thuộc như ví, bộ SDK, thư viện và bộ khung phát triển đều dùng được ngay, không cần cầu nối hay trình biên dịch đặc biệt.

Nhờ đó, việc xây dựng và mở rộng ứng dụng tương thích Ethereum trở nên đơn giản và ổn định.

Cầu nối gốc với Bitcoin

Plasma tích hợp cầu nối Bitcoin theo mô hình hạn chế niềm tin, cho phép chuyển BTC trực tiếp vào môi trường tương thích Ethereum mà không phải giao cho bên thứ ba giữ hộ.

Hệ thống được bảo vệ bởi mạng lưới trình xác thực phân quyền, đảm bảo tính an toàn khi xác minh giao dịch từ chuỗi Bitcoin.

BTC sau khi được đưa vào hệ thống có thể dùng trong hợp đồng thông minh, làm tài sản thế chấp hoặc tham gia các dòng tài chính đa tài sản.

Điều này mở ra khả năng tạo stablecoin được bảo chứng bằng BTC, cơ chế thế chấp an toàn và các ứng dụng tài chính dựa trên Bitcoin trong cùng một hệ sinh thái.

Vì sao Plasma nổi bật?

Plasma nổi bật nhờ thiết kế riêng cho stablecoin, vừa nhanh vừa phù hợp với các ứng dụng tài chính toàn cầu. Những điểm chính:

• Dành cho stablecoin: Chuyển USD₮ không mất phí, token xăng tùy chỉnh và thanh toán bảo mật.
• Hiệu suất cao: Hệ thống đồng thuận nhanh, xử lý hơn 1.000 giao dịch mỗi giây, xác nhận giao dịch gần như ngay lập tức.
• Hỗ trợ Bitcoin: Cầu nối an toàn cho BTC, dùng trực tiếp trong hợp đồng thông minh và các tài sản khác.
• Tương thích Ethereum: Dùng các công cụ Solidity quen thuộc mà không cần thay đổi gì.
• Hạ tầng đầy đủ: Có thẻ, kết nối on/off-ramp và công cụ tuân thủ qua các đối tác đáng tin cậy.
• Thanh khoản lớn: Bắt đầu với khoảng 2 tỷ USD₮ sẵn sàng, dù sau đó giảm do biến động thị trường.

Đội ngũ phát triển

Đội ngũ Plasma gồm các chuyên gia từ công nghệ và tài chính truyền thống, với kinh nghiệm xây dựng hệ thống phân tán và stablecoin lớn.

• Paul Faecks: Đồng sáng lập và CEO, trước đây là CEO/Co-founder của Alloy và làm việc tại Deribit. Ông dẫn dắt chiến lược tập trung vào stablecoin và tích hợp tài chính thực tế.
• Hans Walter Behrens: CTO, cựu CEO của Topl (Bitcoin Layer 2 protocol), chuyên về hệ thống phân tán từ Imperial College London và Los Alamos National Lab.

Nhà đầu tư

Plasma đã huy động hơn $24 triệu qua 2 vòng founding round, cụ thể: 

• Vòng Seed/Early (Q4 2024) huy động thành công 3,5 triệu USD với các nhà đầu tư chính bao gồm: Bitfinex, Paolo Ardoino (CEO Tether), Peter Thiel, Cobie, Zaheer Ebtikar. 
• Series A (Tháng 2/2025) huy động thành công 20.5 triệu USD từ các nhà đầu tư chính bao gồm: Framework Ventures (lead), Founders Fund, Bitfinex, Flow Traders, DRW/Cumberland, Bybit, IMC, Nomura, 6th Man Ventures, Laser Digital

Tình hình hoạt động của Plasma

Tính đến tháng 12/2025, Plasma đã ra mắt mainnet beta thành công vào tháng 9/2025, với 2 tỷ USDT thanh khoản ban đầu từ hơn 100 đối tác DeFi và đã đi vào ổn định.

Tuy nhiên, dự án gặp một số thách thức:

• Thông lượng thực tế chỉ 3,6–14,9 giao dịch/giây, thấp hơn nhiều so với 1.000+ giao dịch/giây lý thuyết.
• Token XPL giảm 90% từ mức cao nhất $1,68 (28/9/2025) xuống còn ~$0,18.

Một số cập nhật tích cực:

• Hợp tác với Dfns cho thanh toán tức thì (1.000+ giao dịch/giây, phủ 100+ quốc gia).
• Nhận giấy phép VASP tại Ý (10/2025) để tuân thủ MiCA EU.
• Sắp ra mắt Plasma One neobank.
• Niêm yết trên Coinbase (2/12/2025).

Hoạt động phát triển tập trung vào refactor codebase và mở rộng validator, nhưng cộng đồng phàn nàn về giao tiếp kém và tính tập trung (validator do team kiểm soát).

Tokenomics XPL

Tổng quan về XPL Token

• Tên Token: Plasma
• Mã Token: XPL
• Blockchain: Plasma Layer 1
• Smart Contract: Không công khai (closed-source beta), explorer: plasmascan.to
• Total Supply: 10.000.000.000 XPL (ban đầu, tăng dần qua inflation validator)
• Max Supply: Không giới hạn (inflation 5% năm đầu, giảm còn 3%)
• Circulating Supply: ~1.98 tỷ XPL (khoảng 20% total)

XPL là token PoS dùng cho gas (trừ USDT zero-fee), staking bảo mật mạng và governance tương lai.

Phân bổ XPL Token

Lịch mở khóa XPL Token

Tiện ích của XPL Token

• Transaction Fees: Gas cho smart contract và giao dịch phức tạp 
• Network Security: Staking cho validator PoS, delegation cho holder kiếm rewards (slashing cho hành vi xấu).
• Governance: Bỏ phiếu nâng cấp protocol 
• Ecosystem Incentives: Rewards cho DeFi, liquidity mining; tương lai dùng cho custom gas và Bitcoin bridge.

Mua XPL Token ở đâu?

Nhà đầu tư có thể mua XPL trên các sàn giao dịch lớn như: Binance, OKX, KuCoin, MEXC, Gate.io, Bitfinex, Backpack, Upbit, Bithumb 

Mua XPL trên Binance tại đây

Kết luận

Đây là số ít dự án web3 có những giá trị thực tế so với web2 khi có sản phẩm chính là hệ thống thanh toán toàn cầu, Plasma có tiềm năng lớn khi xu hướng stablecoin này càng tăng mạnh. Với công nghệ vượt trội, đội ngũ dự án và nhà đầu tư uy tín thì đây được coi là một trong những dự án tiềm năng trong thời gian tới của thị trường.

Tuy nhiên, dự án vẫn đi kèm nhiều rủi ro về mặt pháp lý, tokenomics đang trong giai đoạn lạm phát cao và sự cạnh tranh từ các ông lớn trong mảng stablecoin này. 

Cập nhật liên tục tại Tiền Điện Tử để nắm bắt tin tức mới nhất về thị trường crypto, đánh giá chi tiết các đồng coin tiềm năng và những chương trình Airdrop hấp dẫn mỗi ngày

Cập nhât giá XPL mới nhất hôm nay

Giá XPL mới nhất hôm nay theo Coinmaketcap.