Pump là gì? Dump là gì? Nên làm gì khi xảy ra hiện tượng này?

Khái niệm về Pump và Dump

Pump là gì? 

Dump là gì?

“Dump” là hành động tiếp theo của chiến lược đầu cơ “pump”, nơi những nhà giao dịch thực hiện việc bán ra một lượng lớn đồng tiền ảo đó một cách đột ngột và tràn lan. Hành động này được thực hiện ngay sau khi giá đã được đẩy lên mức cao nhất định theo kế hoạch của nhóm thực hiện chiến lược “pump”.

Bằng cách bán ra hàng loạt, họ tạo ra một áp lực bán lớn, gây ra sự sụt giảm giá mạnh của đồng tiền đó. Mục đích chính là để họ có thể bán ra với giá cao nhất có thể, nhằm ghi nhận lợi nhuận lớn từ sự chênh lệch giá trị trước và sau khi “pump”. Hành vi này không chỉ lợi dụng sự thay đổi cung cầu trên thị trường, mà còn có thể gây ra hiểu nhầm cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ, khiến họ coi đây chỉ là biến động giá bình thường và tiếp tục mua vào, dẫn đến thua lỗ.

Pump & Dump là một chiến lược đầu cơ phi đạo đức và độc hại, trong đó một nhóm nhà đầu tư hoặc thao túng viên cấu kết với nhau để thực hiện hai hành động chính: Đầu tiên, họ tạo ra một làn sóng nhu cầu giả tạo bằng cách đồng loạt mua vào một lượng lớn một loại tiền điện tử nhất định, thường là những đồng tiền có giá trị thấp và vốn hóa thị trường nhỏ. Hành động này khiến giá đồng tiền ảo đó tăng vọt một cách đột ngột, thu hút sự chú ý và lôi kéo thêm nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ tham gia mua vào.

Tiếp theo, ngay khi giá đạt đến đỉnh theo dự kiến, nhóm thao túng viên sẽ bất ngờ bán ra toàn bộ khối lượng đồng tiền lớn đang nắm giữ, gây ra một áp lực bán khổng lồ khiến giá đồng tiền rớt thẳng đứng. Lúc này, họ đã ghi nhận được lợi nhuận khổng lồ từ sự chênh lệch giá mua vào ban đầu và giá bán ra cao điểm, trong khi những nhà đầu tư nhỏ lẻ bị đẩy vào thua lỗ nặng nề.

Hành vi Pump & Dump là một dạng thao túng thị trường trắng trợn và bất hợp pháp, được thực hiện bởi những nhóm có nguồn lực tài chính lớn để thống lĩnh dòng tiền và điều khiển giá cả theo ý muốn. Mặc dù chỉ kéo dài trong khoảng thời gian ngắn, nhưng nó gây ra những tác động nghiêm trọng, làm tổn hại đến niềm tin của các nhà đầu tư và gây rủi ro cho toàn thị trường tiền điện tử.

Ví dụ về hiện tượng Pump và Dump trong crypto

Potcoin (POT), một đồng tiền ảo vốn hóa thị trường nhỏ, đã trở thành hiện thân điển hình của chiến lược đầu cơ “Pump & Dump” trong thị trường tiền điện tử. Vào tháng 11/2016, trong vòng chưa đầy 24 giờ, giá POT đã tăng vọt một cách phi lý từ mức 0,002 USD lên đỉnh 0,728 USD, tương đương mức tăng kinh hoàng 25.000%. Sự đột biến về giá như vậy hoàn toàn không tương xứng với bất kỳ yếu tố nền tảng nào của dự án, ngoại trừ một vài tin đồn và hoạt động đẩy giá trên các diễn đàn.

Tuy nhiên, chỉ sau khoảng 50 ngày, giá POT đã sụt giảm thê thảm 97%, xuống còn 0,014 USD, thấp hơn cả mức giá trước khi bị thổi phồng. Sự sụp đổ nhanh chóng và mất giá trị gần như hoàn toàn của POT đã phơi bày rõ bản chất của một vụ lừa đảo “Pump & Dump” được tổ chức một cách tinh vi. Những kẻ đứng đằng sau đã nhằm mục đích kích thích nhu cầu giả tạo, lôi kéo các nhà đầu tư nhỏ lẻ mua vào ở đỉnh giá, rồi nhanh chóng bán tháo để ghi nhận lợi nhuận khổng lồ, bỏ mặc họ chịu thiệt hại nặng nề.

Nguyên nhân gây ra Pump là gì?

Hiện tượng “Pump & Dump” – nơi các nhà đầu tư lớn cố tình thổi phồng giá của một đồng tiền điện tử nhất định, sau đó bán tháo để ghi nhận lợi nhuận – là một vấn đề nghiêm trọng trong thị trường tiền mã hóa. Có một số nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này:

Vấn đề thanh khoản

Đây là nguyên nhân chính dẫn đến “Pump & Dump”. Các nhà đầu tư lớn, hay còn gọi là “cá mập”, thường nắm giữ một khối lượng tiền điện tử khổng lồ, thậm chí lớn hơn cả khối lượng giao dịch trên thị trường. Để có thể giao dịch số lượng lớn đó một cách dễ dàng, họ cần tạo ra tính thanh khoản cao hơn bằng cách kích thích nhu cầu giao dịch của các nhà đầu tư nhỏ lẻ, thông qua việc thổi phồng giá trị của một số đồng tiền nhất định.

Khuôn khổ pháp lý lỏng lẻo

Mặc dù tiền điện tử đã trở nên phổ biến trên toàn cầu, nhưng hầu hết các quốc gia vẫn chưa công nhận chúng là phương tiện thanh toán hợp pháp. Sự thiếu vắng một khuôn khổ pháp lý rõ ràng và sự quản lý lỏng lẻo từ phía các cơ quan nhà nước đã tạo điều kiện thuận lợi cho các hành vi thao túng thị trường như “Pump & Dump”.

Tâm lý FOMO (Fear of Missing Out)

Các nhà đầu tư thường có xu hướng sợ bỏ lỡ cơ hội, đặc biệt trong thị trường tiền điện tử đầy biến động. Họ lo sợ rằng nếu không tham gia vào một đợt “pump” nào đó, họ sẽ bỏ lỡ cơ hội kiếm lợi nhuận lớn. Chính tâm lý này đã bị các “cá mập” lợi dụng để dẫn dụ các nhà đầu tư nhỏ lẻ tham gia vào các đợt “Pump & Dump”.

Phát hành tiền mã hóa mới (ICO)

Khi các đồng tiền điện tử đã được đẩy lên mức giá quá cao so với giá trị thực, việc tạo ra các đợt “pump” mới trở nên khó khăn hơn. Lúc này, các nhà đầu tư lớn sẽ chuyển sang tập trung vào các đồng tiền mã hóa mới được phát hành (ICO), với giá trị ban đầu thấp, để dễ dàng thực hiện chiến lược “Pump & Dump”.

Đọc thêm: Tokenomics là gì? Tầm quan trọng của Tokenomics là gì?

Quy trình của Pump và Dump là gì?

Quá trình “Pump & Dump” thường được thực hiện theo một chu trình 3 bước căn bản nhưng tinh vi của các nhà đầu tư lớn hay còn gọi là “cá mập”:

Bước 1: Gom hàng và tích lũy

• Nhóm “cá mập” sẽ bắt đầu bằng việc gom một lượng lớn một loại tiền điện tử có giá trị thấp và vốn hóa thị trường nhỏ. Hành động này không chỉ để tích trữ hàng hóa mà còn tạo ra những tín hiệu đầu tiên về nhu cầu tăng cao đối với đồng tiền đó trên thị trường.

Bước 2: Pump và duy trì giá cao

• Tại bước này, nhóm thao túng sẽ triển khai các chiến dịch tiếp thị và lan truyền thông tin quảng bá rầm rộ về tiềm năng và tương lai tươi sáng của đồng tiền. Họ sẽ lập ra các diễn đàn, nhóm thảo luận để tạo hiệu ứng “đám đông” và thuyết phục các nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm hối hả mua vào với giá cao hơn. Đồng thời, họ cũng mua thêm để đẩy giá tiếp tục tăng và duy trì ở mức cao trong một khoảng thời gian nhất định.

Bước 3: Dump và thoát khỏi thị trường

• Khi đạt được mức giá mong muốn, nhóm “cá mập” sẽ bất ngờ bán tháo toàn bộ lượng cổ phiếu lớn đang nắm giữ, gây ra áp lực bán khổng lồ khiến giá đồng tiền rớt thẳng đứng. Lúc này, họ đã ghi nhận được khoản lợi nhuận khổng lồ từ sự chênh lệch với giá mua vào ban đầu, trong khi các nhà đầu tư nhỏ bị đẩy vào thua lỗ nặng nề.

Làm sao để xác định pump và dump trong thị trường tiền điện tử?

Việc “bơm” và “xả” hàng (Pump & Dump) trên thị trường tiền điện tử là một chiến lược đầu cơ nhằm kiếm lợi nhuận phi đạo đức mà các nhà đầu tư lớn thường áp dụng. Các nhà đầu tư mới cần đề phòng và nhận diện kịp thời các dấu hiệu sau đây để tránh bị lợi dụng:

• Tăng giá đột biến và không tự nhiên: Nếu một đồng tiền ảo vốn ít được quan tâm trước đây bỗng chứng kiến mức tăng giá liên tục, phi mã trong vòng vài giờ hoặc ngày mà không có bất kỳ lý do cơ bản rõ ràng nào, rất có thể đó là dấu hiệu của một đợt “bơm” giá đang diễn ra.
• Chiến dịch quảng bá và lan truyền thông tin rầm rộ: Các nhà đầu tư lớn thường phối hợp các nỗ lực tiếp thị và lan truyền thông tin tích cực về tiềm năng của một đồng tiền ít người biết đến. Khi sự quảng bá này diễn ra trên nhiều diễn đàn, trang tin uy tín song song với đà tăng giá mạnh mẽ của đồng tiền đó, đây chính là dấu hiệu của chiến dịch “pump” đang được triển khai.
• Xuất hiện trong danh sách đầu tư của người nổi tiếng: Nếu một đồng tiền vốn nhỏ bất ngờ xuất hiện trong danh mục đầu tư của một nhân vật có sức ảnh hưởng lớn hoặc được đề cập nhiệt tình trên các diễn đàn công nghệ, mạng xã hội, đây có thể là chiêu bài thu hút thêm sự chú ý và lôi kéo nhà đầu tư vào làn sóng “pump”.

Một vài lời khuyên dành cho nhà đầu tư

Đầu tư vào thị trường tiền điện tử đầy rủi ro và thách thức, đặc biệt với những nhà đầu tư mới (newbies). Để tránh rơi vào bẫy của các đợt “bơm” và “xả” hàng (pump & dump), bạn cần lưu ý những điều sau:

• Đừng tin vào những lời hứa hẹn lợi nhuận khủng khiếp từ những cá nhân đáng ngờ. Họ thường kích thích tâm lý FOMO (sợ bỏ lỡ cơ hội) để lừa bạn. Hãy giữ đầu óc tỉnh táo và hoài nghi những lời mời chào quá hời hứng.
• Với tư cách newbie, hãy bắt đầu bằng việc đầu tư một khoản nhỏ để nắm bắt cách thức hoạt động của thị trường, giao dịch và các chiêu thức như pump & dump. Đừng đầu tư quá nhiều vốn từ đầu để tránh thiệt hại nặng.
• Tránh mua đồng tiền nào đang tăng giá quá nhanh trong 24-48 giờ qua, vì khả năng cao bạn sẽ mua ở đỉnh giá. Hãy nghiên cứu kỹ dự án, đánh giá tiềm năng phát triển trước khi đầu tư.
• Chỉ giao dịch trên các sàn uy tín như Binance, FTX,… để tránh rủi ro đồng tiền lừa đảo. Kiểm tra kỹ nguồn gốc, nhóm phát triển của bất kỳ đồng tiền mới nào.
• Đa dạng hóa danh mục đầu tư bằng cách phân bổ vốn vào 3-4 đồng tiền khác nhau. Dành 65-75% vốn cho đồng tiền lớn như Bitcoin, Ethereum; 30-35% còn lại để giao dịch ngắn hạn.
• Đánh giá cẩn trọng các nhóm đầu tư trước khi tham gia. Nhiều nhóm pump & dump chỉ nhằm mục đích kiếm lợi nhuận bất chính. Thị trường luôn khó lường nên hãy tự quản lý rủi ro.
• Mặc dù có những trader dày dạn kiếm lợi từ pump & dump, nhưng đó là thiểu số. Với newbie, khả năng thua lỗ là rất cao nếu tham gia. An toàn nhất là tránh xa các hành vi đầu cơ phi đạo đức này.

Kết luận

Thông qua bài viết “Pump là gì? Dump là gì? Nên làm gì khi xảy ra hiện tượng này?” bạn đã hiểu và nên biết làm gì khi xảy ra hiện tượng pump – dump chưa? Nếu chưa, hãy để lại thắc mắc bên dưới phần bình luận để được giải đáp ngay nhé!