Site icon Tiền điện tử

Layer 2 Là Gì? Tất tần tất về giải pháp mở rộng của Ethereum

Kane
Layer 2 La Gi tdt

Layer 2 là gì?

Layer 2 (Lớp 2) là một lớp công nghệ được xây dựng trên nền tảng của một blockchain cơ bản (thường được gọi là mạng Layer 1) nhằm mở rộng khả năng và hiệu suất của mạng lớp dưới. Layer 2 giúp tăng cường khả năng xử lý giao dịch mà không làm giảm độ an toàn và tính phi tập trung của blockchain chính.

Layer 2 là gì?
Layer 2 là gì?

Để được coi là Layer 2, hệ thống này phải thừa hưởng tính bảo mật từ blockchain cơ bản. Nghĩa là, dữ liệu giao dịch cần được xác nhận bởi mạng Layer 1 thay vì dựa vào một hệ thống riêng lẻ các node. Ví dụ, sidechain thường không được coi là Layer 2 vì chúng sử dụng các cơ chế đồng thuận và validator riêng, tách biệt với bảo mật của chuỗi cơ sở.

Đối với những blockchain hy sinh khả năng mở rộng để đạt sự phân cấp và bảo mật cao, Layer 2 là giải pháp để tăng cường thông lượng giao dịch, dẫn đến phí giao dịch thấp hơn và cải thiện tốc độ giao dịch mà không ảnh hưởng đến tính phi tập trung hay bảo mật của mạng chính.

Tại Sao Layer 2 Phát Triển Mạnh Mẽ Trên Ethereum?

Ethereum có một hệ sinh thái rộng lớn và số lượng người dùng hoạt động đông đảo, vượt trội hơn so với các blockchain Layer 1 khác như Solana và Avalanche. Điều này dẫn đến vấn đề tăng phí gas và làm chậm tốc độ giao dịch.

Để giải quyết những thách thức này, Layer 2 trên Ethereum được phát triển nhằm giảm tải cho mạng chính, đồng thời cung cấp giao dịch nhanh và chi phí thấp, nhưng vẫn giữ được tính bảo mật và phi tập trung từ Ethereum.

Đọc thêm: Bitcoin Layer 2 là gì? Top 5 dự án Bitcoin L2 đáng chú ý

Layer 2 giải quyết các vấn đề của Layer 1 như thế nào?

What is Layer 2 1

Layer 1 là nền tảng cơ bản của blockchain, giữ vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các ứng dụng phi tập trung (Dapp) và duy trì tính phân quyền. Tuy nhiên, khi mạng lưới phát triển và số lượng người dùng tăng lên nhanh chóng, Layer 1 như Ethereum bắt đầu gặp khó khăn với khả năng mở rộng, dẫn đến hiện tượng tắc nghẽn và chi phí giao dịch tăng cao.

Khả năng xử lý của blockchain dựa trên Layer 1 bị giới hạn bởi cơ chế xác thực giao dịch. Mỗi giao dịch cần được xác nhận bởi các node trong mạng, và chỉ khi đạt được sự đồng thuận thì giao dịch mới được thêm vào blockchain. Với số lượng người dùng tăng đột biến và khả năng xử lý của các node có giới hạn, mạng lưới dễ dàng trở nên quá tải, gây ra tắc nghẽn và phí giao dịch cao. Để khắc phục vấn đề này, giải pháp mở rộng thông qua Layer 2 đã trở nên cần thiết.

Layer 2 là các giải pháp được xây dựng trên Layer 1 để giảm bớt áp lực và tăng cường hiệu suất mạng. Các giải pháp Layer 2 đều có những đặc điểm chung sau:

Tuy nhiên, dù Layer 2 hứa hẹn mang lại nhiều lợi ích, vẫn còn tồn tại những thách thức chưa được giải quyết. Ví dụ, cơ chế Optimistic Rollups của Optimism đôi khi gặp khó khăn về bảo mật, và tốc độ giao dịch của ZK-Rollups chưa thể đáp ứng hoàn toàn nhu cầu thị trường. Việc di chuyển tài sản giữa các Layer 2 trên Ethereum cũng còn nhiều hạn chế, nhất là về thời gian và chi phí.

Di chuyển tài sản giữa các Layer 2 có thể phức tạp nếu không sử dụng các công cụ trung gian. Nếu người dùng không muốn sử dụng các giải pháp bridge của bên thứ ba như Orbiter Finance hay Stargate Finance, họ phải sử dụng Ethereum như một trung gian, điều này tốn nhiều thời gian và chi phí, dù Ethereum đã cải thiện phí giao dịch. Ngược lại, sử dụng bridge của bên thứ ba giúp tiết kiệm thời gian, giảm chi phí, nhưng chi phí này vẫn khá lớn so với các giao dịch thông thường.

Dù vẫn còn những hạn chế, sự phát triển không ngừng của công nghệ Layer 2 đã cho thấy tiềm năng lớn. Ethereum gần đây đã cập nhật EIP-4844, giúp giảm phí gas trong hệ sinh thái, đặc biệt là với các giải pháp Rollups. ZK-Rollups còn cho thấy khả năng giảm chi phí gas đến 40-100 lần so với Layer 1 của Ethereum.

Không chỉ vậy, vào tháng 1/2024, Vitalik Buterin đã đề xuất tăng giới hạn phí gas trên Ethereum lên 33%, từ 30 triệu lên 40 triệu gas, giúp mở rộng kích thước block và nâng cao khả năng xử lý giao dịch. Mặc dù có những lo ngại về rủi ro từ giao dịch spam, nhưng các đại diện của các Layer 2 phổ biến đều đánh giá cao đề xuất này, xem đây là một bước tiến quan trọng cho toàn bộ cộng đồng Ethereum.

Phân loại các giải pháp Layer 2

Để giải quyết các vấn đề về khả năng mở rộng của Ethereum và các blockchain khác, các giải pháp Layer 2 đã được phát triển, mỗi loại với cơ chế và ưu điểm riêng. Dưới đây là bốn giải pháp Layer 2 nổi bật: Plasma, State Channels, Sidechains và Rollups.

Plasma

Plasma là một kiến trúc Layer 2 do Vitalik Buterin và Joseph Poon đề xuất, với mục tiêu tăng cường khả năng mở rộng cho Ethereum bằng cách tạo ra các chuỗi con (child chains) hoạt động độc lập nhưng liên kết với chuỗi chính (parent chain).

plasma

Cơ chế hoạt động:

Ưu điểm:

Ví dụ thực tế: OmiseGO, một dự án sử dụng Plasma để phát triển mạng lưới thanh toán phi tập trung, giúp chuyển tiền nhanh chóng và chi phí thấp hơn.

Thách thức:

State Channels

State Channels

State Channels là một giải pháp Layer 2 cho phép thực hiện các giao dịch trực tiếp giữa các bên ngoài chuỗi khối chính (off-chain), giảm tải cho mạng lưới chính.

Cơ chế hoạt động:

Ưu điểm:

Ví dụ thực tế: Raiden Network, một mạng lưới thanh toán phi tập trung, sử dụng State Channels để cho phép thanh toán nhanh và chi phí thấp trên Ethereum.

Thách thức:

Sidechains

Sidechains

Sidechains là các blockchain độc lập hoạt động song song với blockchain chính (mainchain), được kết nối thông qua cấu trúc chốt hai chiều (two-way peg).

Cơ chế hoạt động:

Ưu điểm:

Ví dụ thực tế:

Thách thức:

Rollups

rollups

Rollups là các giao thức Layer 2 cho phép xử lý giao dịch ngoài chuỗi chính và tổng hợp dữ liệu giao dịch trước khi ghi lại lên blockchain chính.

Cơ chế hoạt động:

Ưu điểm:

Phân loại:

  1. Optimistic Rollups:
    • Giả định giao dịch hợp lệ: Mặc định tất cả giao dịch đều hợp lệ, chỉ tính toán khi có tranh chấp.
    • Ví dụ: Optimism, Arbitrum.
  2. Zero-knowledge Rollups (ZK-Rollups):
    • Bằng chứng hợp lệ: Chạy tính toán ngoài chuỗi và gửi bằng chứng hợp lệ cho blockchain chính.
    • Ví dụ: zkSync, StarkNet, Loopring.

Thách thức:

Validiums

Validiums là một giải pháp Layer 2 tương tự như ZK-Rollups nhưng không lưu trữ dữ liệu trên blockchain chính.

Cơ chế hoạt động:

Ưu điểm:

Thách thức:

Mỗi giải pháp Layer 2 mang lại những lợi ích và thách thức riêng, phục vụ các mục tiêu khác nhau từ việc tăng cường khả năng xử lý giao dịch, giảm chi phí đến việc đảm bảo tính bảo mật. Việc chọn lựa giải pháp phù hợp phụ thuộc vào nhu cầu cụ thể của từng dự án và ứng dụng phi tập trung (DApp).

Tình hình các Layer 2 sau nâng cấp Dencun

ETHEREUM DENCUN 2

Đọc thêm: Các Layer-2 bắt đầu hưởng lợi từ Dencun

Kết luận

Layer 2 đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết các thách thức về khả năng mở rộng của blockchain. Dù còn nhiều khó khăn và hạn chế, các giải pháp Layer 2 đang dần cải thiện và phát triển, hứa hẹn mang lại nhiều tiềm năng cho tương lai của công nghệ blockchain.

Qua bài viết này, hy vọng bạn đã nắm được những kiến thức cơ bản về Layer 2 là gì, lợi ích của chúng dành cho Ethereum. Nếu bạn đọc có bất kỳ thắc mắc gì hãy để lại ở phần bình luận để được giải đáp thắc mắc ngay nhé!

Exit mobile version