Wormhole là gì?
Wormhole (W) là một giao thức truyền tin xuyên chuỗi (Cross-chain Messaging Protocol), cho phép chuyển dịch tài sản và thông tin giữa các blockchain khác nhau.
Ban đầu, Wormhole là một Cross-chain Bridge tiên phong trên hệ sinh thái Solana, sau đó dự án nhanh chóng trở thành bridge lớn nhất trên hệ sinh thái này khi góp công lớn về mặt thanh khoản, giúp nguồn vốn lớn chảy từ Ethereum vào Solana một cách dễ dàng.
Vào tháng 2/2022, Wormhole bị hack với tổn thất lên tới con số 120K WETH (tương đương hơn $300M tại thời điểm đó), vụ việc đã khiến cho danh tiếng và TVL của dự án bị sụp đổ mạnh.
Nhờ vào sự hỗ trợ của Jump Trading, hiện tại Wormhole đang khôi phục nhanh chóng và tìm lại vị thế của mình trong mảng Cross-chain.
Giải pháp của Wormhole là gì?
Việc di chuyển token giữa các Blockchain luôn là rào cản lớn nhất đối với người dùng. Trước khi Wormhole ra mắt, cách khắc phục hạn chế này là chuyển giao tài sản qua các sàn tập trung để chuyển tiếp đến nơi người dùng mong muốn.
Tuy nhiên, cách này không tối ưu bởi người dùng khá e ngại khi giao tài sản của mình cho người khác. Việc di chuyển thông qua nhiều đơn vị trung gian này rất dễ làm thất thoát tài sản của người dùng. Smart Contract và dApp không thể tương tác với nhau.
- Với sự phát triển vượt bậc đến từ xu hướng DeFi cũng như Smart Contract, ứng dụng Layer 2, khả năng tương tác là hạn chế lớn mà các chuỗi Blockchain cần khắc phục.
- Với hai hạn chế lớn kể trên, Wormhole đã được sáng lập để tối ưu các chuỗi Blockchain, mang lại trải nghiệm tốt nhất.
Ngày 03/04/2024, Binance đã thông báo sẽ niêm yết Wormhole lên sàn này.
Đọc thêm: Binance thông báo niêm yết Wormhole (W)
Các hoạt động của Wormhole là gì?
Có 4 bộ phận chính trong mô hình hoạt động của Wormhole bao gồm:
- Hợp đồng Wormhole Core (Wormhole Core Contract): là các hợp đồng thông minh được triển khai trên các blockchain có kết nối với Wormhole.
- Guardian: là một mạng lưới gồm 19 validators, có nhiệm vụ kiểm tra và ký duyệt các thông tin.
- Replayer: có nhiệm vụ chuyển tin nhắn (dữ liệu về giao dịch mà người dùng yêu cầu thực thi…) đến blockchain đích.
- VAA (Validator Action Approval): là nơi chứa các tin nhắn cần chuyển tiếp đã được các Guardian ký duyệt.
Trình tự hoạt động của Wormhole diễn ra cụ thể như sau:
- Tin nhắn được gửi qua Wormhole Core Contract, sau đó sẽ được chuyển tiếp đến cho các Guardian. Những Guardian này có nhiệm vụ kiểm tra và ký phê duyệt tính xác thực của tin nhắn.
- Tin nhắn phải được ít nhất ⅔ chữ ký phê duyệt của Guardian mới được thông qua, sau đó tin nhắn đó sẽ được chuyển vào trong VAA.
- Cuối cùng, Relayer sẽ có nhiệm vụ truyền VAA đến chuỗi đích để thực thi.
Các sản phẩm của Wormhole là gì?
Wormhole cung cấp một bộ sản phẩm đa dạng với 4 sản phẩm chính gồm Messaging, Queries, Connect và Gateway.
Những sản phẩm này được thiết kế để đơn giản hóa các tương tác xuyên chuỗi đồng thời đảm bảo mức độ bảo mật và hiệu quả cao nhất.
Chi tiết các tính năng của Wormhole:
Messaging (Tin nhắn)
- Wormhole Messaging là một messaging protocol phi tập trung dành cho các nhà phát triển blockchain để trao đổi thông tin và giá trị với các blockchain khác một cách an toàn và dễ dàng.
- Wormhole Messaging hoạt động với mã nguồn mở, cùng với tính mô-đun cho phép các nhà phát triển điều chỉnh công cụ theo nhu cầu của chuỗi hoặc ứng dụng của họ.
Queries (Truy vấn)
- Một công cụ mới dành cho các nhà phát triển, cho phép truy cập dữ liệu chuỗi chéo nhanh hơn và rẻ hơn theo cấp số nhân.
Connect (Kết nối)
- Đây là một bộ tool kit cung cấp cho các nhà phát triển cách tích hợp giải pháp crosschain của Wormhole một cách đơn giản, cho phép các nhà phát triển tích hợp khả năng tương tác xuyên chuỗi của Wormhole vào các ứng dụng của riêng họ chỉ bằng một vài dòng code.
Gateway (Cổng)
- Là một Appchain L1 được phát triển dựa trên Cosmos SDK. Gateway tận dụng tính linh hoạt của Cosmos SDK và CosmWasm cho phép khả năng kết hợp liền mạch giữa Wormhole và hệ sinh thái Cosmos.
Với bộ sản phẩm của mình, Wormhole dường như có tham vọng trở thành nhà cung cấp cơ sở hạ tầng xuyên chuỗi hàng đầu cho các dự án Crypto.
Các ứng dụng được xây dựng trên Wormhole là gì?
Ngoài ra, còn có một số ứng dụng được xây dựng trên nền tảng Wormhole, nổi bật như sau:
Portal Bridge
- Đây là ứng dụng Cross-chain Bridge được phát triển bởi đội ngũ xLabs, hiện tại đang hỗ trợ chuyển giao tài sản trên 30 blockchain khác nhau.
- Portal Bridge được sử dụng nhiều nhất để chuyển tài sản tới các blockchain đích như Solana, Sui, Moonbeam…
- Ngoài hỗ trợ chuyển giao token, Portal Bridge còn hỗ trợ chuyển giao cả NFT, hiện tại đang hỗ trợ cho 17 blockchain, riêng trên Ethereum chỉ hỗ trợ cho chuẩn token ERC-721.
Carrier
- Cầu nối token và NFT của đội ngũ Automata Network phát triển được xây dựng trên Wormhole, cung cấp nhiều tính năng bridge nâng cao như giao dịch đồng thời, quản lý ví…
- Hiện tại Carrier đã hỗ trợ hơn 17 blockchain khác nhau.
Wormholescan
- Được phát triển bởi cùng một đội ngũ với Portal Bridge là xLabs, Wormholescan là một Blockchain Explorer, giúp người dùng dễ dàng truy vấn cũng như theo dõi các giao dịch được Wormhole xử lý.
- Wormholescan cung cấp cho người dùng nhiều tính năng như:
- Tìm kiếm – tra cứu tất cả dữ liệu được liên kết với một Transaction Hash (ID giao dịch), địa chỉ hoặc ID VAA cụ thể.
- Số liệu thống kê tổng hợp cho tất cả hoạt động trên Wormhole.
- Theo dõi dòng tiền vào và dòng tiền ra trên các blockchain được tích hợp với Wormhole.
- Tìm hiểu những tài sản hoặc cặp token nào đang có xu hướng trên Wormhole.
Điểm nổi bật của Wormhole là gì?
- Hỗ trợ các chuỗi non-EVM: Wormhole là một trong số ít giao thức cross-chain messaging có thể hỗ trợ các loại blockchain khác nhau, từ Cosmos appchain cho đến EVM và cả non-EVM như Solana, Aptos, Sui,… Có thể nói rằng nhờ việc hỗ trợ đa dạng các chuỗi đã giúp cho Wormhole có mạng lưới tương tác rộng lớn. Tính đến thời điểm hiện tại Wormhole đã hỗ trợ cho hơn 30 blockchain.
- Mạng lưới tin cậy mạnh mẽ và phi tập trung: Lớp tin cậy của Wormhole được xây dựng bằng cơ chế PoA (Proof Of Authority – cơ chế đồng thuận bằng chứng uỷ quyền) với một nhóm gọi là “Guardian”. Việc này đảm bảo tính xác thực và bảo mật của các tin nhắn xuyên chuỗi. Có 19 Guardians được phụ trách bởi các công ty lớn như Certus One, Everstake, Staked….
- Trải nghiệm người dùng liền mạch: Hiện tại, Wormhole đang cho phép người dùng sử dụng dịch vụ bridge với chi phí rất rẻ. Bên cạnh đó, với sản phẩm Connect, Wormhole sẽ giúp cho các dự án dễ dàng tích hợp với Wormhole mà không cần phải trả bất kỳ khoản phí nào, đơn giản hóa đáng kể quá trình tương tác.
W Token là gì?
Sau khi đã tìm hiểu Wormhole là gì, chúng ta cùng tìm hiểu về token của dự án – W
Thông tin cơ bản về W Token
- Tên Token: Wormhole
- Ký hiệu: W
- Tổng Cung: 10,000,000,000 W
- Cung Lưu Hành Ban Đầu: 1,800,000,000 (18%)
- Giá: Đang cập nhật…
- Vốn Hóa Thị Trường: Đang cập nhật…
- TGE (Thời điểm phát hành cho người lớn tuổi): 03/04/2024
Tiện ích của W Token
Token W hiện tại sẽ được sử dụng làm token quản trị của Wormhole.
Những người nắm giữ W có thể tham gia biểu quyết trên Wormhole để đưa ra quyết định về tiện ích và thiết kế token, các nâng cấp smart contract trên Wormhole, điều chỉnh phí sản phẩm của Wormhole và nhiều quyết định khác liên quan đến hoạt động của nền tảng.
Phân bổ W Token
Đây là cách phân bổ 10 tỷ token W của Wormhole:
- Guardian Nodes – 5,1% (510.000.000 token): Phần token dành cho mạng lưới Node Guardian của Wormhole.
- Community & Launch – 17% (1.700.000.000 token): Token phân bổ cho cộng đồng. Trong đó, 11% sẽ được Wormhole airdrop cho người dùng và các dự án đã snapshot trước khi công bố tokenomics.
- Core contributors – 12% (1.200.000.000 token): Phần token dành cho đội ngũ phát triển lõi của dự án.
- Ecosystem & Incubation – 31% (3.100.000.000 token): Token phân bổ cho tổ chức cộng đồng, các sáng kiến phát triển hệ sinh thái Wormhole, người đóng góp chiến lược,…
- Strategic Network Participants – 11,6% (1.160.000.000 token): Phân bổ cho các quỹ đầu tư, đối tác,…
- Foundation Treasury – 23,3% (2.330.000.000 token): Phân bổ cho quỹ dự trữ của Wormhole Foundation.
Lịch trả W Token
Dưới đây là lịch trình rải token cụ thể cho từng phần của Wormhole (W):
- Guardian Nodes – 5,1%: Không có token unlock tại TGE, token sẽ bắt đầu được vesting sau 12 tháng.
- Community & Launch – 17%: 11% tương đương 1.100.000.000 W sẽ lưu thông tại TGE, 6% còn lại sẽ tiếp tục được unlock 4 tháng sau TGE.
- Core contributors – 12%: Không có token unlock tại TGE, token sẽ bắt đầu vesting sau 12 tháng.
- Ecosystem & Incubation – 31%: 5% tương đương 500.000.000 W sẽ lưu thông tại TGE, 21,6% còn lại sẽ tiếp tục được unlock 4 tháng sau TGE.
- Strategic Network Participants – 11,6%: Không có token unlock tại TGE, token sẽ bắt đầu vesting sau 12 tháng.
- Foundation Treasury – 23,3%: 2% sẽ được unlock tại TGE, 21,3% còn lại sẽ vesting sau 12 tháng.
Mua bán và lưu trữ W Token
Mọi người có thể mua bán W Token trên Binance từ ngày 04/04/2024.
Đội ngũ phát triển
Hiện tại, đội ngũ của Wormhole có quy mô từ hơn 50 thành viên. Trong đó, có 3 thành viên chủ chốt trong ban lãnh đạo, gồm:
- Saeed Bardreg (Co-founder & CEO): Trước khi gia nhập Wormhole Labs, Saeed Bardreg đã có kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực Đối tác Chiến lược tại Jump Trading.
- Anthony Ramirez (Co-founder & COO): Anthony Ramirez đã tốt nghiệp Đại học Pennsylvania và có kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực giao dịch tại Jump Trading trước khi chuyển sang phụ trách các Dự án Chiến lược tại Jump Crypto. Hiện đang giữ chức vụ COO tại Wormhole Labs.
- Tony Jin (Co-Founder & CTO): Tony Jin tốt nghiệp Đại học Stanford và có nhiều năm kinh nghiệm làm việc tại các công ty công nghệ hàng đầu như Google, Box, Twitch. Trước khi gia nhập Wormhole Labs, Tony đã làm việc tại Jump Crypto với vai trò Quản lý Kỹ thuật.
Nhà đầu tư
Wormhole đã trải qua hai vòng gọi vốn thành công, thông tin cụ thể như sau:
- Vòng 1 (Seed Round – 5/2022): Không công bố quỹ tham gia cũng như số tiền đầu tư.
- Vòng 2 (Funding Round – 11/2023): Gọi vốn $225 triệu với định giá lên tới $2.5 tỷ. Có sự tham gia của nhiều quỹ đầu tư hàng đầu như Multicoin Capital, Coinbase Ventures, Jump Trading…
Về phía đối tác, Wormhole hiện có một mạng lưới đối tác rộng lớn với hơn 30 blockchain và 200 giao thức đang sử dụng sản phẩm của Wormhole.
Lộ trình phát triển
Gần đây, Wormhole đã công bố lộ trình Wormhole ZK. Hệ sinh thái Wormhole sẽ ra mắt danh mục giải pháp phần mềm nhằm đạt được tầm nhìn chung về khả năng tương tác hỗ trợ ZK. Con đường phía trước của Wormhole ZK nhằm mục đích cho phép xác minh tin nhắn cực kỳ nhanh chóng, chi phí thấp và không cần tin cậy. Lộ trình ZK tập trung vào:
- Thêm tính linh hoạt cho Wormhole bằng cách cho phép giao thức hỗ trợ nhiều cơ chế xác minh khác nhau ngoài Wormhole Guardians.
- Thúc đẩy việc giảm thiểu độ tin cậy của giao thức thông qua các bằng chứng ZK được tăng tốc và tích hợp ứng dụng khách nhẹ, từ đó cho phép giao tiếp không cần tin cậy (trustless) giữa các chuỗi khối.
- Cho phép mở rộng quy mô hiệu quả hơn để đáp ứng sự tích hợp nhanh chóng, không cần cấp phép (permissionless) của các chuỗi khối mới.
- Kích hoạt khả năng kết hợp đa chuỗi (multichain) mạnh mẽ hơn cho người dùng để họ có thể dễ dàng xây dựng các ứng dụng phong phú hơn.
Thông tin dự án
Kết luận
Có thể thấy, sự ra đời của Wormhole là một tín hiệu tích cực cho tương lai của cross-chain. Wormhole là một giao thức gửi tin nhắn tiên tiến, có khả năng kết nối với mọi Blockchain thông qua một mạng tin cậy có thể xác minh được. Ngoài ra, dự án còn được xây dựng đồng bộ, cho phép đồng thuận với độ trễ thấp. Khả năng này đảm bảo nguồn thông tin được sử dụng một cách tự do.
Hy vọng những chia sẻ trong bài viết đã giúp bạn hiểu được Wormhole là gì và tổng quan về dự án này. Tuy nhiên, đầu tư vào crypto vẫn luôn là lĩnh vực mạo hiểm với nhiều rủi ro, bên cạnh những cơ hội lợi nhuận hấp dẫn. Các nhà giao dịch nên tìm hiểu kỹ lưỡng và chỉ đầu tư khi đã hiểu rõ về dự án.