Trong thị trường tài chính và đặc biệt là thị trường tiền mã hóa, thuật ngữ pump được sử dụng rất phổ biến. Mục tiêu chính của pump là tạo ra một đợt tăng giá ngắn hạn, từ đó thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư nhỏ lẻ. Tuy nhiên, đằng sau những đợt pump này có thể là những chiến lược thao túng tinh vi nhằm thu lợi lớn cho một nhóm nhỏ, và để lại rủi ro cho những ai tham gia sau. Vậy pump là gì? Cùng tiendientu.com tìm hiểu ngay nhé!
Pump là gì?
Pump là một thuật ngữ phổ biến trong thị trường tiền điện tử, mô tả hành động “bơm” giá của một đồng coin bằng cách mua vào với số lượng lớn trong thời gian ngắn. Điều này tạo ra nhu cầu ảo, khiến giá trị của đồng coin tăng vọt một cách đột ngột dù không phản ánh đúng giá trị thực. Mục tiêu của hoạt động pump là thu hút sự chú ý và lôi kéo thêm nhiều nhà giao dịch mua vào.
Thông thường, những người khởi xướng hoạt động pump sẽ bán ra một phần hoặc toàn bộ số coin đã mua khi đạt đến mức giá mong muốn, gây ra sự sụt giảm mạnh hoặc đưa giá trở về mức ban đầu. Các đồng coin được chọn để pump thường có giá thấp và ít được biết đến.
Khi đã tích lũy đủ số lượng coin, các “cá mập” hoặc nhóm tham gia sẽ bắt đầu lan truyền thông tin để thu hút các nhà đầu tư ít kinh nghiệm, thường bằng cách tạo ra tâm lý FOMO (sợ bỏ lỡ cơ hội) khi thấy giá tăng mạnh. Các tin tức tích cực cùng dự đoán lạc quan do chính họ tạo dựng sẽ thúc đẩy làn sóng mua vào từ cộng đồng, đẩy giá lên mức cao đột biến.
Dump là gì?
Dump là hành động “xả” một lượng lớn đồng coin ra thị trường sau khi giá đã tăng cao, thường diễn ra sau giai đoạn pump. Trong thị trường crypto, khi một đồng coin đã được đẩy lên mức giá đáng kể, các nhà đầu tư tham gia chiến lược pump sẽ bắt đầu bán ra nhằm thu lợi nhuận từ chênh lệch giá.
Khi những người thao túng đã rút khỏi vị thế và thu lời, giá đồng coin thường sẽ ngừng tăng và khối lượng giao dịch giảm mạnh. Sự sụt giảm này có thể gây ra hoảng loạn trong cộng đồng, khi giá đồng coin giảm sâu và nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ buộc phải bán tháo hoặc chấp nhận lỗ để bảo toàn vốn.
Như vậy, dump là hành động “xả hàng” diễn ra sau khi giá coin được đẩy lên cao, và khi kết hợp với pump, nó trở thành chiến lược “thao túng thị trường” – một cách để những nhà đầu tư sở hữu số lượng lớn coin chi phối giá theo ý muốn. Pump and dump tạo ra các biến động lớn, ảnh hưởng đến những nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm, nhất là những người mới tham gia thị trường khi họ dễ bị thu hút bởi lợi nhuận ngắn hạn.
Trên toàn cầu, không chỉ riêng tại Việt Nam, các nhóm pump and dump xuất hiện nhiều trên các nền tảng như Telegram và Facebook, được tổ chức bởi các “cá mập” nhằm thu hút những nhà đầu tư mới, ít kinh nghiệm để trục lợi. Những người này thường bị hấp dẫn bởi cơ hội kiếm lợi nhuận nhanh chóng, nhưng cũng là đối tượng dễ chịu rủi ro nhất trong mô hình thao túng này.
Ví dụ cụ thể về pump and dump
Vào tháng 5 năm 2020, thị trường crypto chứng kiến một trường hợp điển hình của chiến lược “bơm và xả” với đồng Altcoin Tierion (TNT) – một loại tiền điện tử có vốn hóa nhỏ và ít người biết đến. Giá của TNT bất ngờ tăng hơn 45%, từ $0.05 lên đỉnh $0.11 vào ngày 12/05/2020. Tuy nhiên, chỉ trong vòng 10 ngày sau, giá đã lao dốc xuống còn $0.03, thậm chí thấp hơn mức giá ban đầu trước đợt tăng.
Điều đáng chú ý là khi thực hiện nghiên cứu và phân tích chi tiết thì không có bất kỳ thông tin nào đặc biệt hoặc tiến triển mới nào từ dự án liên quan đến TNT, ngoài một số tin đồn tích cực lan truyền trên Facebook. Trường hợp này minh chứng rõ ràng cho chiến lược pump and dump trong lĩnh vực tiền điện tử, một chiến lược có thể dễ dàng đánh lừa những nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm và gây ra thiệt hại tài chính nghiêm trọng.
Nguyên nhân gây ra pump coin là gì?
Để tránh rơi vào bẫy pump and dump, bên cạnh việc hiểu rõ về pump là gì, bạn cũng cần lưu ý đến các nguyên nhân dẫn đến hiện tượng pump coin. Một số nguyên nhân chính là:
- Thanh khoản của các nhà đầu tư lớn: Các “cá mập” thường là những tổ chức hoặc cá nhân nắm giữ lượng vốn lớn trên thị trường. Với số vốn cao gấp nhiều lần giao dịch hàng ngày, họ có khả năng thao túng tâm lý của các nhà đầu tư nhỏ lẻ, từ đó tạo ra đợt pump – làn sóng mua vào trên thị trường. Hiện tượng pump giúp cá nhân hoặc tổ chức lớn tăng cường thanh khoản một cách nhanh chóng và thu về lợi nhuận khổng lồ.
- Hiệu ứng tâm lý – FOMO: Cá mập thường lợi dụng thời điểm pump để kích thích tâm lý của các nhà đầu tư mới, thúc đẩy họ mua vào một đồng coin bất kỳ. Trong bối cảnh đó, các nhà đầu tư mới có thể cảm thấy áp lực và quyết định giao dịch dựa trên sự khích lệ từ các cá mập. Hiệu ứng tâm lý này có thể khiến họ rơi vào bẫy. Ngoài ra, các cá mập có thể kiểm soát hoạt động giao dịch bằng cách tạo ra đánh giá và bình luận ảo trên các diễn đàn hoặc mạng xã hội về một loại tài sản nhất định.
- Quy định pháp lý chưa rõ ràng: Thị trường tiền điện tử hiện vẫn thiếu nhiều chính sách pháp lý cụ thể, tạo điều kiện cho các cá mập áp dụng các chiêu thức pump để thu hút nhà đầu tư và kiếm lợi nhuận dễ dàng. Trong khi đó, thị trường chứng khoán thường có các biện pháp bảo vệ nhà đầu tư khỏi gian lận và thao túng thị trường. Do đó, khi tham gia vào thị trường tiền điện tử, bạn nên cân nhắc kỹ trước khi giao dịch, vì hầu hết các quốc gia vẫn chưa có quy định pháp luật cụ thể trong lĩnh vực này.
- Hoạt động phát hành tiền mã hóa lần đầu (ICO): Trong quá trình ICO, các cá mập có kinh nghiệm thường tận dụng cơ hội để thổi phồng giá và thu lợi bằng cách pump. Khi giá tài sản đã tăng theo ý muốn, họ có thể nhanh chóng bán ra để làm giảm giá, gây nguy cơ thua lỗ lớn cho các nhà đầu tư.
Những nguyên nhân này không chỉ giúp bạn nhận diện dấu hiệu của các đợt pump mà còn cảnh báo những rủi ro có thể xảy ra khi tham gia vào thị trường tiền điện tử.
Quy trình diễn ra pump and dump
Quy trình bơm và xả đồng coin thường diễn ra theo ba bước cơ bản như sau:
- Bước 1 – Gom hàng và tích lũy: Các nhà đầu tư sẽ tập trung vào việc mua một lượng lớn đồng coin khi giá còn thấp để tích trữ. Giai đoạn này không chỉ giúp họ nắm giữ hàng mà còn tạo ra sự gia tăng về cầu đối với đồng coin đó.
- Bước 2 – Pump và giữ giá: Trong bước này, các cá mập sẽ khuyến khích những nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm mua coin với mức giá cao hơn giá ban đầu. Họ thường tạo ra các diễn đàn và thảo luận hai chiều về triển vọng của đồng coin và altcoin để thao túng tâm lý của nhà đầu tư, từ đó tạo động lực cho họ mua vào cho đến khi giá đạt đến một mức nhất định.
- Bước 3 – Dump và thoát hàng: Ở bước này, các cá mập sẽ tiến hành bán ra số coin đã mua để thu lợi nhuận.
Cách nhận biết chiến lược pump của cá mập là gì?
Việc pump và dump trên thị trường thực chất là một chiến lược mà các nhà đầu tư có thể tận dụng để kiếm lợi nhuận. Các nhà đầu tư mới có thể dựa vào một số đặc điểm sau để nhận biết hiện tượng này:
- Tăng giá đột ngột: Nếu bạn theo dõi thị trường trong một thời gian và bỗng nhiên thấy một đồng coin nào đó tăng giá mạnh trong vài giờ hoặc vài ngày, đó có thể là dấu hiệu của chiến lược pump.
- Thông tin trên diễn đàn và báo chí: Hãy chú ý nếu một trang báo hoặc diễn đàn uy tín đăng tải thông tin về một đồng coin cụ thể, đặc biệt là khi giá của nó liên tục tăng trong khoảng thời gian ngắn.
- Sự xuất hiện của người nổi tiếng: Khi một đồng coin có vốn hóa nhỏ bất ngờ được đề cập trên trang cá nhân của một người nổi tiếng hoặc trở thành chủ đề nóng trên các diễn đàn công nghệ và mạng xã hội, đây cũng có thể là một phần của chiến lược pump và dump.
4 cách thoát bẫy pump and dump trong thị trường crypto
Sau khi tìm hiểu chi tiết về pump là gì, điều mà các nhà đầu tư quan tâm nhất là cách tránh bẫy pump và dump khi giao dịch. Các nhà đầu tư mới hoặc những người không có nhiều kinh nghiệm có thể áp dụng một số nguyên tắc sau để bảo vệ mình khỏi chiến lược này và hạn chế thiệt hại không đáng có:
- Nghiên cứu dự án trước khi đầu tư: Hãy thực hiện một nghiên cứu kỹ lưỡng về đồng coin mà bạn dự định đầu tư. Điều này bao gồm việc tìm hiểu về đội ngũ phát triển, ứng dụng của dự án, danh sách đối tác chiến lược và các thông tin cơ bản khác. Việc này giúp bạn đánh giá tiềm năng của đồng coin và dễ dàng phát hiện những biến động giá bất thường.
- Hạn chế tác động của tâm lý đám đông: Trong thị trường tiền điện tử, tâm lý đám đông có thể làm thổi phồng giá lên quá cao so với giá trị thực tế. Bạn cần nhớ rằng còn nhiều loại tiền điện tử tiềm năng khác để đầu tư, vì vậy không nhất thiết phải chạy theo xu hướng đám đông để tránh những rủi ro không cần thiết.
- Quản lý rủi ro và vốn hiệu quả: Trước khi đầu tư, hãy lập một kế hoạch quản lý rủi ro chi tiết và xác định tỷ lệ vốn hợp lý. Biến động là điều không thể tránh khỏi trong thị trường tiền điện tử, do đó một kế hoạch cụ thể sẽ giúp bạn bảo vệ lợi nhuận và tránh tổn thất không đáng có khi thị trường dao động.
- Cân nhắc đầu tư vào các đồng coin lớn và uy tín: Xem xét đầu tư vào những đồng coin có vốn hóa thị trường lớn, đội ngũ phát triển đáng tin cậy và lịch sử lâu dài. Điều này có thể giúp bạn giảm thiểu rủi ro đáng kể và tăng khả năng thành công trong thị trường tiền điện tử.
Kết luận
Trên đây là toàn bộ thông tin về Pump là gì trong thị trường crypto. Có thể thấy pump và dump là những hiện tượng thường thấy trong thị trường tiền điện tử, thể hiện hành vi thao túng giá trị của các đồng coin nhằm thu lợi nhuận từ sự thiếu hiểu biết của nhà đầu tư. Do đó, việc hiểu rõ khái niệm pump là gì và cách thức hoạt động của chiến lược này là điều cần thiết để bảo vệ bản thân khỏi những rủi ro không đáng có.