Mạng ngang hàng (P2P) là gì?

Mạng ngang hàng (P2P) là gì? – Đây là viết tắt của peer-to-peer, mạng P2P là loại ứng dụng mạng phân tán xuất hiện từ những năm 1980 khi chúng lần đầu tiên được triển khai cho các mục đích kinh doanh. Và đến năm 1999, khái niệm này đã được giới thiệu với công chúng khi sinh viên đại học Shawn Fanning tạo ra một dịch vụ chia sẻ âm nhạc, Napster.

Dịch vụ này nhanh chóng trở thành trung tâm chia sẻ trái phép các bài hát có bản quyền. Nhưng hai năm sau, Napster đã bị đóng cửa do một vụ kiện từ ngành công nghiệp âm nhạc Mỹ. Điều này đã làm phát sinh một thế hệ mới của các dịch vụ P2P, nhằm với mục đích tiếp tục phát triển các mạng phi tập trung.

Ngày nay, mô hình P2P được tận dụng trong các công cụ tìm kiếm web, thị trường trực tuyến, nền tảng phát trực tuyến, blockchain P2P và giao thức web IPFS (InterPlanetary File System). Tuy nhiên, mô hình P2P cũng là cốt lõi của công nghệ blockchain và đã tìm thấy được cách sử dụng mới với sự ra đời của tiền điện tử.

Mạng ngang hàng (P2P) là gì?

Mạng ngang hàng-P2P là một mô hình giao tiếp phi tập trung giữa hai mạng ngang hàng hay còn được gọi là các node, có thể giao tiếp với nhau mà không cần máy chủ trung tâm. Không giống như mô hình seeder/leecher (hoặc client/server) trong đó seeder đưa ra yêu cầu và leecher đáp ứng yêu cầu, mô hình mạng P2P cho phép mỗi bên hoạt động như một seeder và leecher. Điều này có nghĩa là sau khi được hình thành, những người tham gia có thể sử dụng để chia sẻ và lưu trữ tệp mà không cần sự trợ giúp của người trung gian.

Mạng P2P hoạt động như thế nào?

Như đã nói ở khái niệm, mạng ngang hàng không có máy chủ (server) và máy khách (client). Thay vào đó mỗi node giữ một bản sao của các tệp, đóng vai trò là máy khách và máy chủ cho các node khác.

Vậy về bản chất, mạng ngang hàng được duy trì bởi một mạng lưới người dùng phân tán.

Trên mạng P2P, các thiết bị sử dụng các ứng dụng phần mềm được thiết kế để làm trung gian cho việc chia sẻ dữ liệu. Khi muốn tìm và tải các tệp, người dùng có thể gửi yêu cầu tìm kiếm đến các thiết bị khác trên mạng. Và khi đã tải xuống một tệp, họ có thể đóng vai trò là nguồn của tệp đó.

Nói theo một cách khác, thì khi tải xuống một tệp từ node A, thì node B sẽ đóng vai trò như máy khách. Còn khi node A tải xuống một tệp từ node B thì node B sẽ đóng vai trò là máy chủ.

Các loại mạng P2P

Mạng P2P được phân loại theo sự khác biệt về kiến ​​trúc của chúng. Có ba loại chính được mô tả dưới đây: 

Mạng P2P không có cấu trúc

Đây là loại mạng P2P mà trong đó, các node được thiết lập ngẫu nhiên. Loại mạng này có khả năng chống lại việc một số node thường xuyên tham gia và rời khỏi mạng.

Ví dụ: Một nền tảng xã hội được triển khai trên mạng P2P không có cấu trúc có thể sử dụng nó một cách hiệu quả, vì người dùng có thể chọn tham gia hoặc rời khỏi mạng thường xuyên.

Tuy nhiên, dù dễ xây dựng hơn mạng P2P có cấu trúc nhưng chúng lại sử dụng bộ nhớ và CPU cao hơn. Vì khi tìm kiếm một nội dung, yêu cầu tìm kiếm sẽ được truyền trên cả mạng để tìm ra càng nhiều máy chia sẻ càng tốt. Điều này khiến mạng có thể luôn tràn ngập các yêu cầu tìm kiếm. Bên cạnh đó, mạng P2P không cấu trúc không thể đảm bảo việc tìm kiếm một nội dung sẽ sẽ thành công

Mạng P2P có cấu trúc

Đây là loại mạng ngang hàng mà các node được xây dựng theo một cấu trúc cụ thể. Cho phép các node tìm kiếm tệp nhanh chóng, ngay cả khi nội dung đó không phổ biến.

Bên cạnh đó, mạng P2P có cấu trúc đã sử dụng hệ thống DHT (Distributed Hash Table) để khắc phục nhược điểm có thể tìm kiếm không thành công của mạng P2P không cấu trúc.

Tuy mang lại hiệu quả cao nhưng mạng P2P có cấu trúc lại có mức độ tập trung cao hơn. Ngoài ra mức chi phí thiết lập cùng bảo trì cũng cao hơn.

Mạng P2P kết hợp

Đây là loại mạng P2P kết hợp giữa cấu trúc truyền thống (máy chủ và máy khách) cùng cấu trúc mạng ngang hàng.

Chức năng tập trung được cung cấp bởi mạng có cấu trúc và sự bình đẳng của node được cung cấp bởi mạng không có cấu trúc đã tạo ra sự cân bằng trên mạng kết hợp.

So với hai loại mạng P2P trên thì mạng kết hợp dễ xây dựng hơn. Ngoài ra chúng còn thừa hưởng tất cả các ưu điểm và hiệu suất hoạt động cũng tốt hơn.

Vai trò của P2P trong Blockchain

Khái niệm về blockchain đã được phổ biến vào năm 2008, như một phần của đề xuất cho Bitcoin, một loại tiền ảo được phát triển để giải quyết vấn đề lâu đời về lòng tin. Người tạo ra Bitcoin, Satoshi Nakamoto đã định nghĩa nó là một “hệ thống tiền điện tử ngang hàng” được xây dựng với mục đích tạo ra một dạng tiền kỹ thuật số P2P mà không cần đến ngân hàng.

Cấu trúc mạng ngang hàng-P2P trong Blockchain là yếu tố giúp cho việc giao dịch các loại tiền điện tử không cần phải thông qua bên trung gian.

Vì vậy, không có ngân hàng nào hoặc máy chủ trung tâm nào có thể kiểm soát các giao dịch. Thay vào đó là sử dụng một sổ cái gọi là Blockchain để ghi lại công khai tất cả các giao dịch.

Bên cạnh đó, các node sẽ đảm nhận các vai trò khác nhau. Ví dụ, các node đầy đủ (full node) giúp duy trì bảo mật mạng. Điều này được thực hiện thông qua việc xác minh các giao dịch theo các quy tắc đồng thuận.

Hình thức lưu trữ và quản lý dữ liệu phân tán mới này hoạt động như một sổ cái kỹ thuật số ghi lại công khai tất cả các giao dịch và hoạt động.

Blockchain lưu trữ dữ liệu giao dịch ở đâu?

Dữ liệu trên blockchain có cấu trúc khác nhiều so với cơ sở dữ liệu thông thường. Trong khi cơ sở dữ liệu lưu trữ thông tin thành các bảng, thì một blockchain cấu trúc dữ liệu của nó thành các khối. Các khối này có dung lượng lưu trữ nhất định để thêm vào mỗi giao dịch diễn ra trên mạng. Khi một khối được lấp đầy, một khối mới sẽ được thêm vào khối đã được lấp đầy trước đó để thêm các giao dịch mới, do đó tạo thành một chuỗi các khối được gọi là blockchain.

Do đó, các blockchains được phân cấp và không được lưu trữ ở một nơi trung tâm. Thay vào đó, chúng được lưu trữ trong các node hoặc trong các máy tính tham gia vào mạng. Mỗi node có một bản sao của blockchain, hay nói cách khác, các giao dịch sẽ được thực hiện trên internet. Do đó, hệ thống được sao lưu dữ liệu bởi tất cả các node có tham gia vào mạng.

Ai sở hữu blockchain?

Không ai sở hữu công nghệ, mặc dù một số blockchains nhất định và cụ thể có thể đã được sở hữu bởi một số thực thể. Mặc dù công nghệ này thường được liên kết với Bitcoin, nhưng ý tưởng đằng sau blockchain có thể được bắt nguồn từ năm 1991 với công trình nghiên cứu của Stuart Haber và W.Scott Stornetta.

Tuy nhiên, ai đã giới thiệu công nghệ blockchain không thực sự quan trọng, bởi vì nó là một giao thức. Mặc dù bạn có thể yêu cầu quyền sở hữu ứng dụng blockchain, nhưng về mặt kỹ thuật, bạn không thể sở hữu công nghệ đó.

Sàn giao dịch tiền điện tử P2P là gì?

Các sàn giao dịch tiền điện tử P2P cho phép người dùng mua hoặc bán trực tiếp với người dùng khác. Không giống như các sàn giao dịch tập trung, hầu hết các sàn giao dịch P2P cho phép bạn gửi / nhận tiền điện tử mà không yêu cầu bạn xác minh danh tính. Ngoài ra, các sàn giao dịch dựa trên mô hình P2P không có điểm thất bại nào giống như các sàn giao dịch tập trung thường làm.

Giao dịch tiền điện tử Peer to Peer hoạt động như thế nào?

Mạng ngang hàng có nhiều ứng dụng trong đó điển hình là giao dịch tiền điện tử P2P (giao dịch phân quyền). Đây là những giao dịch được vận hành độc quyền bởi phần mềm, cho phép những người tham gia vào thị trường có thể giao dịch trực tiếp với nhau mà không cần đến một bên thứ ba (như ngân hàng/tổ chức tài chính).

Các công ty sẽ xây dựng nền tảng giao dịch tiền điện tử P2P để giúp người dùng thực hiện giao dịch đơn giản hơn, và thu phí trên mỗi lần họ thực hiện giao dịch.

Nhờ tiền điện tử P2P mà những hạn chế trong giao dịch Bitcoin được loại bỏ. Trong giao dịch tiền điện tử, nhu cầu đổi tiền ảo thành tiền mặt ngày càng gia tăng, dẫn đến việc hỗ trợ đổi tiền ảo từ những sàn giao dịch trực tuyến như BTC China, Kraken và Bitstamp.

Tuy nhiên, những giao dịch này được điều khiển bởi các công ty thứ ba. Những công ty này đứng ra bảo lãnh cho các giao dịch, làm trọng tài khi có tranh chấp xảy ra và thu phí cho từng giao dịch nhỏ.

Nhờ giao dịch ngang hàng phân quyền P2P điều khiển bằng phần mềm, thị trường có thể loại bỏ sự tồn tại của những công ty thứ ba mà vẫn có thể giao dịch hiệu quả với nhau, thậm chí còn nhanh chóng và đơn giản hơn rất nhiều.

Kết luận

Vừa qua, tiendientu.com đã giới thiệu và cung cấp đến bạn nhiều thông tin về “Mạng ngang hàng (Peer to Peer – P2P). Hy vọng qua những thông tin trên có thể giúp bạn nắm được những khái niệm cơ bản cũng như hoạt động của mạng ngang hàng Peer to Peer.

Nội dung được dịch và biên tập lại từ CoinMarketCap. Trong quá trình dịch không tránh được các sai sót khi biên dịch các thuật ngữ chuyên môn. Bạn có thể đọc bài viết gốc tại đây. Cảm ơn các bạn đã ủng hộ tiendientu.com.

Nếu có bất kỳ câu hỏi và chia sẻ, hãy để lại bình luận bên dưới và đừng ngại tham gia X100 Coin Group để được thảo luận, trao đổi cùng các admin và nhiều member khác nhé!

Đừng quên theo dõi thường xuyên trang tiendientu.com – Nơi cung cấp và cập nhật các thông tin chi tiết liên quan về tiền điện tử nhanh nhất.

Nguồn CoinMarketCap